NOS-NTR Nieuwsuur 2022-02-24
Video Item Preview
Share or Embed This Item
- Publication date
- 2022-02-24
- Language
- Dutch
Nieuwsuur (News Hour) is a Dutch current affairs television program produced for the NPO by the public broadcasters NOS and NTR. It is broadcast daily between 9.30 pm and 10.20 pm (9.30-10 pm at weekends) on NPO 2. Broadcast from 2022-02-24.
Transcription:
Na weken van dreigementen, diplomatie en stille hoop is het zwartste scenario vannacht toch realiteit geworden: de Russen vallen Oekraïne aan.
Het is oorlog in Europa.
De verontwaardiging is groot.
Het Westen komt met een 'verwoestend pakket' aan sancties.
Ondertussen laten veel Oekraïners huis en haard achter, en proberen het land te ontvluchten.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Oorlog in Europa. Het is dan toch gebeurd.
De Russische president Poetin had inderdaad niet voor niets 190.000 troepen verzameld rondom Oekraïne:
Hij trekt van alle kanten het land in, het meest voor de hand liggende doel, zeggen experts is het leger verslaan, en de regering omver werpen.
Sancties, en dreigen met sancties, heeft Poetin niet op andere gedachten kunnen brengen.
We praten u vanavond in deze extra lange uitzending bij over alle ontwikkelingen.
Met Jaap de Hoop Scheffer, Wopke Hoekstra, Bob Deen, Mathijs Bouman nog vele anderen.
En natuurlijk ook onze verslaggevers bijvoorbeeld daar waar de vluchtelingenstroom nu al toeneemt.
En natuurlijk in het strijdgebied.
En daar beginnen we.
Bij Gert-Jan Dennekamp, vanmorgen wakker geworden van beschietingen.
Waar ben je nu en hoe is het daar?
Ja.
Ik ben nu in Pavlograd.
Dat is in de buurt van Donetsk.
Waar de afgelopen weken de politieke strijd om leek te gaan.
Maar inmiddels niet meer.
Maar die mensen zijn vanuit daar naar hier vertrokken.
Want daar werd de strijd steeds heviger.
Ik zit nu in een hotel.
Dat zit vol met vluchtelingen.
Allemaal mensen op doorreis.
Want hier is het ook niet echt veilig.
Omdat vanuit de Zwarte Zee, uit het zuiden ook de Russische troepen naar boven trekken.
Maar het begon in het oosten van het land.
Waar de stad wakker werd van twee enorme knallen.
Waarmee de luchthaven werd vernietigd.
SIRENE
De stad werd twee uur eerder wakker geschud door zware bombardementen.
Ook in de ochtend sloegen er nog raketten in op het vliegveld.
En vroeg in de ochtend verschijnen dan ook al de eerste rijen voor de banken, de apotheker en de winkels.
Wie weg wil en geen auto heeft, neemt de trein.
Er worden direct speciale treinen ingezet voor de evacués.
Het Rode Kruis en de VN helpen mensen te vluchten voor het geweld in het oosten.
Een gestage stroom vluchtelingen rijdt naar het westen.
Bij een benzinestation staat een konvooi onder leiding van de VN te wachten tot iedereen weer benzine heeft.
Gewone mensen wegvluchtend van het oorlogsgeweld.
Geweld waarvan het doel zou zijn het afzetten van de huidige regering.
Hoe denkbaar is het dat de Russen inderdaad de regering afzetten en er een marionettenregering komt?
Dat is wat Poetin zelf zegt in zijn toespraken.
Dat betekent dat hij denkt dat het plan uitvoerbaar is.
Dat er voldoende mensen zijn in Oekraïne die loyaal zijn aan Rusland.
Of dat er een grote groep is die het niet uitmaakt.
Wij weten niet of dat zo is.
Hij denkt van wel.
Maar het is een risicovolle aanpak.
Als deze strijd langer duurt en meer slachtoffers vergt ook bij de mensen die eventueel loyaal zouden zijn om Poetin...
dan kan het kaartenhuis in elkaar storten.
Dus op meerdere manieren is hij hier bezig met een risicovolle operatie.
Vannacht begon de oorlog. Wat voor een nacht gaan de mensen daar nu in?
WEer met bombardementen.
We krijgen berichten uit Garkov.
Behoren van beschietingen in Mariupol.
We weten dat er troepen aan het optrekken zijn.
Er wordt niet gerekend op een kalme nacht.
Bedankt.
Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO.
U zat hier twee dagen geleden nog, toen zei u:
'Het kan even duren, maar Poetin wil meer dan alleen Donetsk en Loegansk.'
U had gelijk, al ging het sneller dan veel mensen dachten?
Ja.
Het is een wrange manier van gelijk krijgen.
Het ging heel snel.
Maar je kunt 180.000 troepen niet zomaar langs de grens laten staan.
Het is de maximale ambitie.
Hij kan niet het hele land bezetten, daar heeft hij de mensen er niet voor.
u zei toen ook: Hij wil een marionettenregering in Kiev plaatsen.
Moet Zelensky voor z'n leven vrezen?
Het valt me op dat Zelensky nog altijd met zijn bevolking kan communiceren.
Je zou hebben verwacht dat dat was platgelegd.
Ik denk dat voorlopig Zelensky om zich heen een aantal mensen heeft die hem steunen.
Dat is niet een makkelijke opgave voor Poetin om daar een marionettenregering neer te zetten die naar zijn pijpen danst.
Hij moet ze vinden.
Hij moet de structuur optuigen.
Poetin neemt een grote gok met deze enorme operatie.
We praten zo verder, eerst even terug naar hoe deze dag begon.
Vanochtend vroeg zijn de eerste explosies in Oekraine te horen.
Zoals hier, in Kiev.
Het oorlogsgeweld volgt bijna direct op zijn speech eerder afgelopen nacht.
Volgens verschillende westerse bronnen worden vandaag zo'n 25 locaties in Oekraïne bestookt door het Russische leger.
Zoals de plaats Charkov, waar veel burgers vannacht naar schuilkelders trekken.
LUCHTALARM
In de hoofdstad Kiev gaat om zeven uur het luchtalarm af.
Vlakbij is onder andere deze grenspost doelwit.
Ook in de stad zelf komt een en ander neer.
Ik voelde angst tot in mijn vingertoppen.
Natalia is tolk.
Zij is een keer voor de verjaardag van haar moeder.
We hebben alarmkoffers ingepakt.
Ze willen zo snel mogelijk het land verlaten.
Meer mensen willen dat vandaag, veel mensen.
Via sociale media worden beelden verspreid vanuit het hele land.
Vlakbij Kiev de strijd om de luchthaven.
Wereldwijd wordt de Russische inval
sterk afgekeurd.
Ook in het zuiden wordt de luchthaven bestookt.
Maar in Chuguev wordt toch dit appartementencomplex geraakt.
In Mariupol, in het zuiden, worden wel militaire installaties geraakt.
Daar wonen de ouders van Yaroslava, die constant het nieuws volgt.
Ik maak me zorgen om mijn ouders.
Die zitten daarin kunnen niet weg.
Je hoort explosies.
Als je buiten staat.
Hallo.
Alsof het elke keer de laatste keer kan zijn Ik ben toch een beetje...
Niet zo positief erover.
In Lviv in het westen zitten mensen in de schuilkelder.
Zo horen explosies buiten.
Ik moest hem uitleggen wat een luchtalarm is.
Mijn zoontje is zo bang.
Er zijn bommen.
Lagen onder tafel.
Hij keek me aan met een blik.
Dit raak ik nooit meer kwijt.
Ze staan uren aan de grens om naar Polen te gaan.
Mijn hele leven mijn vrouw en kinderen is hier.
En de rest Indringende beelden.
Hoe kijkt u hiernaar?
Dit zijn de mensen om wie het gaat.
Zij lijden.
Door een actie van een Russische president die niets ontziend is.
In Syrië heeft hij scholen en ziekenhuizen gebombardeerd.
Niets ontziend.
Zo is hij groot geworden enzovoort hij zijn plannen uit.
Kan die niets ontziendheid deze mensen treffen?
Ik ben ervan overtuigd.
Ze willen Oekraïne verlaten, dat begrijp ik.
Zeker als hij in de verdrukking zou komen want het is een gok...
dan is deze president Poetin Dat zagen we vannacht ook weer.
Hij dreigt met kernwapens.
Hij zegt: iemand die iets tegen mij durft te doen zal met wapens en geweld bedreigd worden.
Zo een man in het nauw is nog erger dan een president wiens operatie voorspoedig verloopt.
Dan wordt nietsontziend onberekenbaar.
Hij is onberekenbaar, volstrekt.
Ik zou liever te maken hebben met een berekenbare dictator.
Het tweede risico van zo'n conflict en deze operatie is dat misverstanden...
en miscommunicatie altijd op de loer ligt.
Denk aan de Baltische staten.
De grenzen.
Denk aan het risico wat daar bestaat aan de grens met Polen.
Dat er grenswachten nerveus worden en op elkaar gaan schieten.
Ik hoop dat er zelfs met deze intensiteit nog een diplomatiek kanaal is achter de schermen.
Waarbij wordt gepraat met elkaar om dat soort misverstanden te vermijden.
Dat is een enorm risico.
Het zou kunnen zijn dat ondanks dat de NAVO extra troepen stuurt naar de buitengrenzen dat er nog iets misgaat.
De NAVO moet dat doen.
Ik heb de opvatting dat de akte waar de betrekkingen geregeld worden
is opgezegd.
We gaan naar een nieuwe veiligheidsordening in Europa.
Het is een waterscheiding.
We hebben sinds de tweede Wereldoorlog deze orde gehad.
Poetin schoffel deze orde weg.
Hij wil een Europa van invloedssferen.
Dat kunnen wij niet accepteren.
De Baltische landen, de positie dan moeten er snelle strijdkrachten op orde brengen.
De oostflank versterken.
Hoe realistisch is het dat Poetin een NAVO land zal aanvallen?
Oekraïne is dat niet.
Daarom lijken zij aan de goden overgeleverd om het zo te zeggen.
De NAVO gaat niet te hulp trekken met troepen.
Maar hij is toch niet zo dom om een NAVO lid aan te vallen?
Het is niet waarschijnlijk.
Hij is niet zo dom, dat zij u, maar hij is op onberekenbaar.
Wrok en rancune.
Je moet niets uitsluiten.
Je moet niet uitsluiten dat hij een probleem creëert langs Belarus richting de Baltische landen.
Als hij die passage afsluit dan is er dus geen toegang meer tot de Baltische landen.
Ik zeg niet dat het waarschijnlijk is.
Maar het is wel een element waar ik mij grote zorgen om maak.
Omdat dat voor de NAVO een reden voor oorlog zou zijn.
Dat is als we naar moeten kijken.
Het is ook even goed om naar onszelf te kijken.
Waren we niet te naïef met hem?
190.000 troepen rondom Oekraïne het zal wel meevallen.
Ik denk dat er bewust gegevens zijn gelekt om aan te geven hoe ernstig dit was.
We waren niet naïef.
We hebben wel gehoopt dat het niet zou gebeuren.
Ik heb me wel gerealiseerd dat 190.000 militairen niet voor maanden aan de grens konden blijven bij Oekraïne.
Georgië, De Krim, Donbas.
Eigenlijk kun je constateren dat Poetin al jaren bezig is de grenzen van het internationaal recht optrekken.
Zonder dat er consequenties waren.
Maar dan de wedervraag wat kunnen wij daar dan aan doen?
We hebben 2007 gezien.
Veiligheidsconferentie in München.
Poetin opent het bal.
2008, de problematische NAVO top.
Zonder al die jaren af te gaan hadden we niet eerder strenger moeten zijn om...
hem eerder een teken te geven:
je gaat over onze grenzen heen.
Toen al met De Krim.
Als we dat zouden hebben gedaan had hij zonder enige twijfel zich daar niets van aangetrokken.
En daarom was de vraag opgekomen:
wat hadden wij daar dan kunnen doen?
Want wij hebben geen mogelijkheid om een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne nu te realiseren.
Dat gaat niet gebeuren.
We gaan ook geen oorlog voeren om met Rusland.
Vanwege de andere landen waar Poetin exclusief invloed wil hebben.
Dus onze mogelijkheden zijn vanaf het begin af aan uitzonderlijk beperkt geweest.
En nu zitten we ermee.
We spreken elkaar vast nog later.
Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO.
Dan nu contact met een van uw ambtsopvolgers, minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken.
Goedenavond.
Deelt u de observatie van meneer de Hoop Scheffer dat we niet eerder strenger hadden moeten zijn?
Kunnen zijn.
Ik vind een ieder geval dat we afgelopen weken meer dan serieus genoeg genomen hebben.
De dreiging.
De afgelopen weken in Nederland en ook op het internationale terrein
is het heel vaak en indringend gegaan over de troepenopbouw.
Dat hij niet acceptabel was.
Dat wij repercussies zouden stellen.
Als je naar de afgelopen 10 jaar kijkt en je kijkt naar de manier hoe Europa nog steeds afhankelijk is van Russisch gas...
dan moet je daarvan constateren dat dat buitengewoon ongemakkelijk is.
Je moet je achteraf de vraag stellen
of dat niet op een andere manier had gemoeten.
Laten we niet te lang in het verleden blijven hangen.
U heeft de hele dag met collega's gebeld, overleggen gehad.
Hoe is de sfeer?
Is er paniek, verbijstering?
Wat ik vooral geproefd heb inderdaad, ik heb tientallen collega's gesproken...
was hele scherpe veroordeling van wat er gebeurd is.
Daarnaast een grote mate van vastberadenheid.
Mijn collega uit Oekraïne zelf die het gezelschap heeft toegesproken.
Maar ook bij alle anderen.
In bewoordingen van diplomaten en ministers van buitenlandse zaken niet hoort.
Zeer scherp hebben zij gezegd: dit is het einde van de vrede in Europa.
Het schenden van internationaal recht.
Rusland is verantwoordelijk en dit kunnen wij niet accepteren.
Hele scherpe veroordeling.
En daarnaast ook veel vastberadenheid.
Bijvoorbeeld waar het gaat over het vervolg van de sancties.
Wat verwacht u van een nieuw pakket?
Er is nu besloten dat we met de grote eendracht tot die sancties overgaan.
We zullen morgen ook een grote stap zetten.
Dan zal het opnieuw gaan over personen die je daarmee kan raken.
Ik hoop dan over veel meer banken die je ermee kunt raken.
Dan zal het gaan over de handel met Rusland.
Over het volle palet zullen we dan kijken hoe we ook hier kunnen laten zien...
dat het volstrekt onacceptabel is.
En dat Europa samen met Noord-Amerika de weg van hele stevige sancties opgaan.
Ik hoor u het woord Swift niet noemen.
Ik heb eerder gezegd dat Swift wat Nederland betreft ook onderdeel kan zijn van de discussie.
Dat wij als Nederland in deze fase geen enkel onderwerp uitsluiten.
Maar het is wel zo dat je er ook voor moet zorgen dat je met die hele groep bij elkaar blijft.
Dat was de grote winst van afgelopen dinsdag, ook tot nu toe.
Dat we in grote gezamenlijkheid door de Europese Unie en de landen in Noord-Amerika worden opgetrokken.
En is ervan doordrongen dat de eenheid cruciaal is.
Eenheid is belangrijker dan in dit geval de sancties van Swift?
Wat mij betreft is het een combinatie van een aantal dingen.
De eenheid is cruciaal.
Ook vandaag weer heb die eenheid heel duidelijk geproefd.
Bij de collega's in Europa en Noord-Amerika ook.
Fransen en Duitsers zeer expliciet.
Dat ziet er goed uit.
Je wil ook dat die sancties snel komen.
Dat is dinsdag ook goed gegaan.
Maandag was er de erkenning.
We moeten nu inzetten op de snelheid.
Ten derde de scherpte van de sancties.
Als je je realiseert dat Rusland zeer ver gaat veel te ver gaat, onacceptabel schendingen van de integriteit van Oekraïne...
dan kun je niet anders dan heel ver te willen gaan met zo'n pakket aan sancties.
Dat ligt op tafel.
Daar heeft de minister-president over gesproken in Brussel.
Daar spreek ik morgen weer over verder.
Hoe geven we dat vorm?
Hoe zorgen we dat het Rusland echt raakt.
Dank voor uw toelichting.
Zo meer uit Den Haag. Nu eerst nieuws uit Brussel.
Ja, want daar zijn de Europese regeringsleiders het net eens geworden over een sanctiepakket.
Vooraf werd al duidelijk dat het een zwaar pakket is.
Maar de zwaarste maatregel, Rusland uit het betalingsverkeer gooien, dat ziet de EU nog niet zitten.
Het belangrijkste is de boodschap.
We hebben vandaag gezien wat Johnson heeft aangekondigd in Londen.
Een uitermate zwaar pakket.
We zien dat de Amerikanen zeer gemotiveerd zijn.
Vanavond zal blijken dat de Europese Unie, met Amerika en Engeland, Groot-Brittannië schouder aan schouder staat om economisch, financieel en in alle andere opzichten Rusland te raken.
En dan vooral het leiderschap. Het gaat ons niet om de bevolking.
Het gaat om de leiders van Rusland, de mensen die erachter zitten.
Op een manier die ze niet eerder hebben meegemaakt.
Sander van Hoorn vanuit Brussel.
Worden net minister Hoekstra en de uitzending.
Je weet hoe de rest er over denkt?
Er is uitgekomen dat ze om te beginnen veroordelen wat Rusland heeft gedaan.
Interessant ook met de beschuldigende vinger naar Belarus wijzen.
Binnenkort worden er sancties aangekondigd tegen dat land.
De sancties die nog verder gepreciseerd moeten worden.
Maar het worden bijna sector brede sancties tegen techbedrijven.
Die belangrijk zijn voor de economische groei van Rusland.
Sancties tegen bedrijven die in handen zijn van mensen in de buurt van Poetin.
Het zijn sancties tegen Russische banken.
Maar het is niet het uitsluiten van die banken van het betalingsverkeer Swift.
Dat zijn de conclusies.
De vergadering is nog aan de gang.
Ze zitten nog bij elkaar.
Wat jullie al de hele avond doen dat men de behoefte heeft om het erover te hebben...
dat hebben die 27 regeringsleiders ook.
Die tafelronde zijn ze nu aan het maken.
Dat gaat toch minder ver dan we eerst dachten?
Ja het is een beetje je knopen tellen.
Er waren toch belangrijke landen Duitsland, Hongarije, Italië...
tegen het afsluiten van Swift.
Dan heb je daarmee te maken.
Dan kun je beter kiezen voor eensgezindheid en snelheid.
En die snelheid is er.
Minister Hoekstra zei het al.
Hij heeft morgen hier een afspraak met de ministers van buitenlandse zaken om dat sanctiepakket af te tekenen.
Dat het morgenmiddag gepubliceerd kan worden.
Dan heb je dus 24 uur later sancties.
Bedankt.
De Amerikaanse president Biden heeft een extra pakket sancties tegen Rusland bekend gemaakt.
Terwijl eerdere sancties volgens Biden alleen al een vernietigend effect hebben op de Russische economie.
Correspondent Lucas Waagmeester in Washington.
Is dit het vernietigende pakket waar de Amerikanen steeds mee dreigden?
Ja en nee.
Ze zijn absoluut verstrekkend.
Zeker een economie zo groot als Rusland dit soort sancties opleggen dat deze uitzonderlijk.
Aan de ene kant zegt Joe Biden:
dit is een aanval op de wereld orde zoals we die decennialang niet hebben gekend.
Amerika beschermt de vrijheid.
Zo zegt Joe Biden.
Maar hij zegt ook:
ik ga er alles aan doen om deze sancties die we afkondigen zo te regisseren dat ze hier in Amerika...
voor Amerikaanse gezinnen en bedrijven zo weinig mogelijk pijn doen.
Dat is het krachtenveld waarin hij opereert.
Hij wil echt wel iets doen.
Hij wil vergaan.
Maar hij weet ook dat als het te veel pijn doet, dat het niet geaccepteerd wordt hier.
Maar als hij het zelf voor het zeggen zou hebben dan zou hij verder gaan?
Het is de realiteit waar hij ook mee te maken heeft.
Zo klinkt het.
Hij zegt ook We zien het weer, net als de afgelopen weken...
de wereld, Europa, Amerika het Westen is niet bereid iets te doen iets wat deze agressie stopt.
Nu, vandaag.
Wat blijft er dan over: boosheid, verontwaardiging.
En sancties.
Maar ook zag je dat Biden onder druk lag van bedrijven die zaken doen in Rusland.
Olie, energie.
Die zeggen allemaal: hou het beperkt.
Hou het op specifieke plekken.
En je zag in de persconferentie wat chagrijn bij Joe Biden toen hem gevraagd werd naar het betalingsverkeer, Swift.
Toen zei hij: dat ligt nog op tafel.
Maar het zijn de Europeanen die daar op dit moment niet aan willen.
Daar zag je een soort van verbijten.
Dat hij zijn Europese vrienden daarin niet meekreeg.
Dat is wel een scheurtje in de eenheid.
Bedankt.
Het kabinet en de Kamer willen maximale sancties tegen de Russische regering.
Een groot deel van het kabinet kwam vanochtend vroeg bij elkaar om te bespreken hoe Nederland
moet reageren op de oorlog in Oekraïne.
Een noodkreet van de Oekraïense Svitlana vlak voordat premier Rutte aankomt voor het spoedoverleg over de Russische inval.
Dit is een donkere dag voor Oekraïne, voor Europa, voor de hele wereld.
Hiervoor is één land, één persoon, verantwoordelijk.
Het land is Rusland. De persoon is Vladimir Poetin.
Dit kan niet zonder gevolgen blijven.
De reactie zal heel stevig zijn.
De meest betrokken ministers en de bazen van de militaire- en veiligheidsdiensten komen bij elkaar om te bespreken wat Nederland moet doen.
Wij gaan natuurlijk als Nederland, als bondgenoot in de NAVO, met de andere bondgenoten overleggen.
Dit zal niet onbeantwoord blijven.
Dit is echt het moment om over te gaan tot het meest alomvattende sanctiepakket richting Rusland.
Want dit is volstrekt, maar dan ook volstrekt, onacceptabel.
De gevolgen van sancties zijn er ook voor elke Europese economie en die moeten we met zijn allen willen en kunnen dragen.
Even verderop verzamelen zich meer Oekraïners.
Nederland gaat nu ook voor maximale sancties.
Dat zei Rutte na afloop van het spoedberaad.
Omdat de Russische inval volgens hem een daad van ongekende agressie is.
Dit is echt sinds 1945, sinds de vrede aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in ons deel van de wereld, op deze schaal, niet voorkomen.
Daarnaast houdt het kabinet rekening met hogere energieprijzen, militaire verplaatsingen eigen land en Oekraïense vluchtelingen.
En ook de Kamer, op enkele partijen na, staat achter stevige sancties.
Ook eens dat gevolgen heeft voor Nederland.
Alle mogelijke sancties waar je het over eens kan worden, die effect hebben die Poetin raken, de kliek om hem heen raken, die pijn doen, moet je nu op tafel zetten.
Het moet echt een economische sloopkogel zijn waarmee de economie van Rusland hard wordt geraakt.
En waarbij we natuurlijk moeten kijken dat we onze economie zoveel mogelijk ontzien.
Het is van groot belang dat Nederland, ook in Europees verband probeert om de gevolgen van eventuele Russische tegenmaatregelen
zo goed als het kan op te vangen.
Maar ik denk ook dat we eerlijk moeten zijn: het is oorlog.
Dat betekent dat ook Nederlanders daarvan de negatieve gevolgen zullen ondervinden.
Mocht het zover komen dan moet de regering zorgen voor een flankerend beleid zodat de bevolking zo min mogelijk merkt van prijsstijgingen rond energie et cetera.
Later op de dag staan de Oekraïners op de stoep van de Russische ambassade.
Shame on you! Shame on you! Shame on you!
Brede steun dus voor een vergaand sanctiepakket.
Met consequenties voor Nederland, waar moeten we rekening mee houden?
Je moet rekening houden met het sanctiepakket wat Sander net noemde.
Die de economie in Rusland gaan raken.
Dat gaat Nederland ook raken, Rusland levert grondstoffen.
Dit zullen sancties zijn die ook Nederland raken.
Daarmee komt ook dat conflict in onze portemonnee terecht.
Daar was de Kamer nog huiverig voor.
Maar die huiver is nu weg na afgelopen nacht.
Premier Rutte krijgt het mandaat om in Brussel zo streng mogelijke acties aan te kondigen.
Het is snel gegaan.
Drie dagen geleden noemde premier Rutte dit nog een conflict over een schier eilandje en twee provincies in Oekraïne.
Dat gaan we dus merken.
Aan de gasrekening.
Bij de pomp.
Ik zag prijzen van 2,25.
Kan dat effect hebben op de gasboringen in Groningen?
Nee.
Dat zeggen ze in Den Haag.
Maar ja, wordt er dan gezegd het staat sowieso helemaal onderaan het lijstje van de maatregelen.
Zo zeg je dat dan in Den Haag.
Eerst moet alles verzonnen worden om aan goedkope energie te komen.
Compensatiemaatregelen.
Maar het onmogelijke is vandaag gebeurd.
Dat kan toch ook de consequentie hebben dat we onderaan het lijstje komen.
En extra pompen van gas in Groningen nodig kan zijn.
Niemand sluit het vandaag echt uit.
Rutte sprak vanmiddag ook over een mogelijke vluchtelingenstroom.
Die zien we daar aan de grens.
Bereidt het kabinet zich daar op voor?
Maar heel voorzichtig.
Want ze zien sinds de afgelopen dagen inderdaad een vluchtelingenstroom naar Nederland komen.
We hebben zelf de afgelopen maanden gezien hoe andere asielzoekers uit andere landen...
moesten slapen op de vloer omdat er geen opvang was.
Als er veel Oekraïners naar Nederland komen is Nederland daar niet klaar voor.
Dat we ook wat dat betreft heel veel over ons heen kunnen krijgen de komende tijd.
: de commandant der strijdkrachten zei vanmiddag dit wordt iets van de lange adem.
Dit is niet over een paar dagen opgelost.
Dat ging over de oorlog maar ook over de economische gevolgen en mogelijk ook over een grote vluchtelingenstroom.
Dank je wel.
Dat we ons daar op moeten voorbereiden dat blijkt aan de Europese buitengrens.
Daar is nu Europacorrespondent Saskia Dekkers.
Saskia, waar ben je, wat zie je?
X daarbij de belangrijkste grensovergang ik sta bij de belangrijkste overgang
bij Oekraïne en Polen.
Het wordt hier de laatste uren drukker.
Veel gezinnen met kleine kinderen.
Soms alleen maar een rugzakje.
Soms grote koffers.
Mensen zijn opgelucht dat ze eindelijk in Polen zijn.
Maar ook gespannen.
Want ze weten niet wat er gaat gebeuren.
Ze hebben een huis en land achtergelaten.
Waar gaan ze slapen?
We waren even bij de douane.
Dan hou je je hart vast.
Dat zijn hele kleine kantoortjes.
Bomvol met mensen die zitten te wachten met huilende kinderen en grote koffers.
Hoe moet het hier de komende dagen het eruitzien?
Er komen veel minder mannen langs.
We hebben gehoord dat mannen tussen de 18 en 55 worden tegengehouden.
Teruggestuurd naar Oekraïne.
Zij moeten zich inzetten voor hun eigen land.
Saskia zij willen dus naar Polen.
Geldt dat voor iedereen?
In hoeverre mogen ze dat?
Of worden ze herverdeeld over andere Europese landen?
Dat is wel wat mensen hier horen.
Maar de mensen die wij spreken zeggen dat ze helemaal niet weten waar ze naartoe willen.
Ze hebben het over grote steden zoals Warschau.
Soms over Duitsland.
Er staan hier heel veel bussen klaar.
Die brengen mensen naar grote steden.
Er zijn langs de grens acht punten ingericht.
Ze worden opgevangen in vluchtelingenkampen.
Ze krijgen informatie over wat ze verder nog kunnen gaan doen.
Het viel jou ook op toen je daar kwam dat niet iedereen het land uit wil.
Nee.
Dat is opvallend.
Hier zijn bijvoorbeeld groepen mannen waarschijnlijk reservisten die teruggaan naar hun land.
Dat zijn Oekraïners.
Die gaan terug om te vechten.
Dat was een groep van mannen van een jaar of 30, 20.
Die terug hun land instapten.
En bekwame mensen tegen die terug naar Oekraïne gingen omdat ze daar familie hebben die ziek is bijvoorbeeld.
Ik kwam iemand tegen op het vliegveld van Warschau die het niet lukte om door te reizen naar Oekraïne.
Mijn moeder ligt in reanimatie.
Wij willen haar zien natuurlijk.
Wij zijn er Warschau gekomen.
Het is niet mogelijk om verder te gaan.
De grenzen zijn gesloten.
Net heb ik gehoord van mijn broer dat ziekenhuizen...
Alle mensen De situatie is zeer ernstig.
Ik kon het niet geloven. Nee.
Ik heb gedacht: ik kom naar Warschau.
Dat is niet Oost Oekraïne.
En daarna bij hebben gecheckt.
Het is geannuleerd.
Dan gaan we met de trein, dachten wij.
Maar er is geen trein, geen auto, niets.
De mensen gaan massaal naar het westen.
Naar Oekraïne gaat niemand.
Zo ziet oorlog eruit
Aangeschoven hier zijn nu Bob Deen, Oost-Europadeskundige van Clingendael.
Universitair docent Laurien Crump aan de universiteit van Utrecht gespecialiseerd in de Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen.
En oud-commandant van de Landstrijdkrachten Mart de Kruif.
Allen welkom.
Mart de Kruif.
Vanavond zeggen de Russen: alle doelen voor vandaag zijn bereikt.
Tot hoe ver zijn ze gekomen?
Dat zou ik ook zeggen als ik Rus was.
In de eerste dagen van oorlog kun je nooit precies zeggen waar je bent.
Er is zoveel mist en onduidelijkheid.
Waarom zeggen de Russen dat dan toch?
Voor de bühne.
Om aan te geven dat je plannen werken.
Er zit ook niet in, alle doelen voor vandaag.
Dat klinkt onheilspellend.
Ja.
De operatie verloopt planmatig.
Geen enkel plan verloopt zo.
Gaat nog meer gebeuren.
Absoluut.
Wat is er tot vandaag gebeurd.
Hoe is het vandaag verlopen?
Laten we beginnen met het gebruik van de lange arm.
Er zijn hoogtechnologische wapens.
Die kunnen precies worden ingezet.
En hebben een lange dracht.
Daarmee probeer je eigenlijk het Oekraïense leger doof en blind te maken.
Dat is wat we vannacht hebben gezien.
Radarinstallaties uitschakelen.
Soms ook bruggen.
Dat hebben we gezien en dat gaat gewoon door.
Dat gebeurt door heel Oekraïne.
Dat is fase één van zo'n conflict.
Fase twee, het oosten?
Dan ga je echt met grondtroepen.
Dat is ook gebeurd.
We veel troepen uit de vorige enclave richting de rivier de Dnjepr.
Garkov is een historische stad.
Een knooppunt vanwege.
Als je pijlen door kunt trekken naar de rivier dan wordt het gros van het Oekraïense leger ingesloten.
Dan kunnen ze niet meer terug naar het westen van de rivier.
De pijl gaat straks verder.
Mariupol is heel belangrijk.
Dat gaat richting De Krim.
Want De Krim, in 2014 geannexeerd.
Men wil ook een landverbinding.
Laten we naar het noorden gaan.
Richting Kiev als je vanuit het noorden komt, dan is dat te dichtbij.
Maar dat is niet het enige wat er gebeurt.
Het is qua afstand dichtbij.
Maar moeilijk terrein, bossen, moerassen.
Dus ze gebruiken de terreinen Oost en West van de rivier Dnjepr.
Mensen en helikopters zijn er vliegtuigen gegaan ter noorden van Kiev.
Dat doe je om het gebruik van het vliegveld te ontzeggen.
Zodat je niet meer weg kunt.
Maar ook om de psychologische druk op Oekraïne op te voeren.
Ze zijn van Wit-Rusland gekomen.
Bob Deen, en wat hebben ze dan bereikt?
Politiek?
Poetin hoopt dat hij met dit soort snelle acties
totaal kan ondermijnen.
Waardoor Oekraïne toegeeft aan de Russische eisen.
Zo ver zijn we nog niet.
President Zelensky is heel strijdbaar.
Transcription:
Na weken van dreigementen, diplomatie en stille hoop is het zwartste scenario vannacht toch realiteit geworden: de Russen vallen Oekraïne aan.
Het is oorlog in Europa.
De verontwaardiging is groot.
Het Westen komt met een 'verwoestend pakket' aan sancties.
Ondertussen laten veel Oekraïners huis en haard achter, en proberen het land te ontvluchten.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Oorlog in Europa. Het is dan toch gebeurd.
De Russische president Poetin had inderdaad niet voor niets 190.000 troepen verzameld rondom Oekraïne:
Hij trekt van alle kanten het land in, het meest voor de hand liggende doel, zeggen experts is het leger verslaan, en de regering omver werpen.
Sancties, en dreigen met sancties, heeft Poetin niet op andere gedachten kunnen brengen.
We praten u vanavond in deze extra lange uitzending bij over alle ontwikkelingen.
Met Jaap de Hoop Scheffer, Wopke Hoekstra, Bob Deen, Mathijs Bouman nog vele anderen.
En natuurlijk ook onze verslaggevers bijvoorbeeld daar waar de vluchtelingenstroom nu al toeneemt.
En natuurlijk in het strijdgebied.
En daar beginnen we.
Bij Gert-Jan Dennekamp, vanmorgen wakker geworden van beschietingen.
Waar ben je nu en hoe is het daar?
Ja.
Ik ben nu in Pavlograd.
Dat is in de buurt van Donetsk.
Waar de afgelopen weken de politieke strijd om leek te gaan.
Maar inmiddels niet meer.
Maar die mensen zijn vanuit daar naar hier vertrokken.
Want daar werd de strijd steeds heviger.
Ik zit nu in een hotel.
Dat zit vol met vluchtelingen.
Allemaal mensen op doorreis.
Want hier is het ook niet echt veilig.
Omdat vanuit de Zwarte Zee, uit het zuiden ook de Russische troepen naar boven trekken.
Maar het begon in het oosten van het land.
Waar de stad wakker werd van twee enorme knallen.
Waarmee de luchthaven werd vernietigd.
SIRENE
De stad werd twee uur eerder wakker geschud door zware bombardementen.
Ook in de ochtend sloegen er nog raketten in op het vliegveld.
En vroeg in de ochtend verschijnen dan ook al de eerste rijen voor de banken, de apotheker en de winkels.
Wie weg wil en geen auto heeft, neemt de trein.
Er worden direct speciale treinen ingezet voor de evacués.
Het Rode Kruis en de VN helpen mensen te vluchten voor het geweld in het oosten.
Een gestage stroom vluchtelingen rijdt naar het westen.
Bij een benzinestation staat een konvooi onder leiding van de VN te wachten tot iedereen weer benzine heeft.
Gewone mensen wegvluchtend van het oorlogsgeweld.
Geweld waarvan het doel zou zijn het afzetten van de huidige regering.
Hoe denkbaar is het dat de Russen inderdaad de regering afzetten en er een marionettenregering komt?
Dat is wat Poetin zelf zegt in zijn toespraken.
Dat betekent dat hij denkt dat het plan uitvoerbaar is.
Dat er voldoende mensen zijn in Oekraïne die loyaal zijn aan Rusland.
Of dat er een grote groep is die het niet uitmaakt.
Wij weten niet of dat zo is.
Hij denkt van wel.
Maar het is een risicovolle aanpak.
Als deze strijd langer duurt en meer slachtoffers vergt ook bij de mensen die eventueel loyaal zouden zijn om Poetin...
dan kan het kaartenhuis in elkaar storten.
Dus op meerdere manieren is hij hier bezig met een risicovolle operatie.
Vannacht begon de oorlog. Wat voor een nacht gaan de mensen daar nu in?
WEer met bombardementen.
We krijgen berichten uit Garkov.
Behoren van beschietingen in Mariupol.
We weten dat er troepen aan het optrekken zijn.
Er wordt niet gerekend op een kalme nacht.
Bedankt.
Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO.
U zat hier twee dagen geleden nog, toen zei u:
'Het kan even duren, maar Poetin wil meer dan alleen Donetsk en Loegansk.'
U had gelijk, al ging het sneller dan veel mensen dachten?
Ja.
Het is een wrange manier van gelijk krijgen.
Het ging heel snel.
Maar je kunt 180.000 troepen niet zomaar langs de grens laten staan.
Het is de maximale ambitie.
Hij kan niet het hele land bezetten, daar heeft hij de mensen er niet voor.
u zei toen ook: Hij wil een marionettenregering in Kiev plaatsen.
Moet Zelensky voor z'n leven vrezen?
Het valt me op dat Zelensky nog altijd met zijn bevolking kan communiceren.
Je zou hebben verwacht dat dat was platgelegd.
Ik denk dat voorlopig Zelensky om zich heen een aantal mensen heeft die hem steunen.
Dat is niet een makkelijke opgave voor Poetin om daar een marionettenregering neer te zetten die naar zijn pijpen danst.
Hij moet ze vinden.
Hij moet de structuur optuigen.
Poetin neemt een grote gok met deze enorme operatie.
We praten zo verder, eerst even terug naar hoe deze dag begon.
Vanochtend vroeg zijn de eerste explosies in Oekraine te horen.
Zoals hier, in Kiev.
Het oorlogsgeweld volgt bijna direct op zijn speech eerder afgelopen nacht.
Volgens verschillende westerse bronnen worden vandaag zo'n 25 locaties in Oekraïne bestookt door het Russische leger.
Zoals de plaats Charkov, waar veel burgers vannacht naar schuilkelders trekken.
LUCHTALARM
In de hoofdstad Kiev gaat om zeven uur het luchtalarm af.
Vlakbij is onder andere deze grenspost doelwit.
Ook in de stad zelf komt een en ander neer.
Ik voelde angst tot in mijn vingertoppen.
Natalia is tolk.
Zij is een keer voor de verjaardag van haar moeder.
We hebben alarmkoffers ingepakt.
Ze willen zo snel mogelijk het land verlaten.
Meer mensen willen dat vandaag, veel mensen.
Via sociale media worden beelden verspreid vanuit het hele land.
Vlakbij Kiev de strijd om de luchthaven.
Wereldwijd wordt de Russische inval
sterk afgekeurd.
Ook in het zuiden wordt de luchthaven bestookt.
Maar in Chuguev wordt toch dit appartementencomplex geraakt.
In Mariupol, in het zuiden, worden wel militaire installaties geraakt.
Daar wonen de ouders van Yaroslava, die constant het nieuws volgt.
Ik maak me zorgen om mijn ouders.
Die zitten daarin kunnen niet weg.
Je hoort explosies.
Als je buiten staat.
Hallo.
Alsof het elke keer de laatste keer kan zijn Ik ben toch een beetje...
Niet zo positief erover.
In Lviv in het westen zitten mensen in de schuilkelder.
Zo horen explosies buiten.
Ik moest hem uitleggen wat een luchtalarm is.
Mijn zoontje is zo bang.
Er zijn bommen.
Lagen onder tafel.
Hij keek me aan met een blik.
Dit raak ik nooit meer kwijt.
Ze staan uren aan de grens om naar Polen te gaan.
Mijn hele leven mijn vrouw en kinderen is hier.
En de rest Indringende beelden.
Hoe kijkt u hiernaar?
Dit zijn de mensen om wie het gaat.
Zij lijden.
Door een actie van een Russische president die niets ontziend is.
In Syrië heeft hij scholen en ziekenhuizen gebombardeerd.
Niets ontziend.
Zo is hij groot geworden enzovoort hij zijn plannen uit.
Kan die niets ontziendheid deze mensen treffen?
Ik ben ervan overtuigd.
Ze willen Oekraïne verlaten, dat begrijp ik.
Zeker als hij in de verdrukking zou komen want het is een gok...
dan is deze president Poetin Dat zagen we vannacht ook weer.
Hij dreigt met kernwapens.
Hij zegt: iemand die iets tegen mij durft te doen zal met wapens en geweld bedreigd worden.
Zo een man in het nauw is nog erger dan een president wiens operatie voorspoedig verloopt.
Dan wordt nietsontziend onberekenbaar.
Hij is onberekenbaar, volstrekt.
Ik zou liever te maken hebben met een berekenbare dictator.
Het tweede risico van zo'n conflict en deze operatie is dat misverstanden...
en miscommunicatie altijd op de loer ligt.
Denk aan de Baltische staten.
De grenzen.
Denk aan het risico wat daar bestaat aan de grens met Polen.
Dat er grenswachten nerveus worden en op elkaar gaan schieten.
Ik hoop dat er zelfs met deze intensiteit nog een diplomatiek kanaal is achter de schermen.
Waarbij wordt gepraat met elkaar om dat soort misverstanden te vermijden.
Dat is een enorm risico.
Het zou kunnen zijn dat ondanks dat de NAVO extra troepen stuurt naar de buitengrenzen dat er nog iets misgaat.
De NAVO moet dat doen.
Ik heb de opvatting dat de akte waar de betrekkingen geregeld worden
is opgezegd.
We gaan naar een nieuwe veiligheidsordening in Europa.
Het is een waterscheiding.
We hebben sinds de tweede Wereldoorlog deze orde gehad.
Poetin schoffel deze orde weg.
Hij wil een Europa van invloedssferen.
Dat kunnen wij niet accepteren.
De Baltische landen, de positie dan moeten er snelle strijdkrachten op orde brengen.
De oostflank versterken.
Hoe realistisch is het dat Poetin een NAVO land zal aanvallen?
Oekraïne is dat niet.
Daarom lijken zij aan de goden overgeleverd om het zo te zeggen.
De NAVO gaat niet te hulp trekken met troepen.
Maar hij is toch niet zo dom om een NAVO lid aan te vallen?
Het is niet waarschijnlijk.
Hij is niet zo dom, dat zij u, maar hij is op onberekenbaar.
Wrok en rancune.
Je moet niets uitsluiten.
Je moet niet uitsluiten dat hij een probleem creëert langs Belarus richting de Baltische landen.
Als hij die passage afsluit dan is er dus geen toegang meer tot de Baltische landen.
Ik zeg niet dat het waarschijnlijk is.
Maar het is wel een element waar ik mij grote zorgen om maak.
Omdat dat voor de NAVO een reden voor oorlog zou zijn.
Dat is als we naar moeten kijken.
Het is ook even goed om naar onszelf te kijken.
Waren we niet te naïef met hem?
190.000 troepen rondom Oekraïne het zal wel meevallen.
Ik denk dat er bewust gegevens zijn gelekt om aan te geven hoe ernstig dit was.
We waren niet naïef.
We hebben wel gehoopt dat het niet zou gebeuren.
Ik heb me wel gerealiseerd dat 190.000 militairen niet voor maanden aan de grens konden blijven bij Oekraïne.
Georgië, De Krim, Donbas.
Eigenlijk kun je constateren dat Poetin al jaren bezig is de grenzen van het internationaal recht optrekken.
Zonder dat er consequenties waren.
Maar dan de wedervraag wat kunnen wij daar dan aan doen?
We hebben 2007 gezien.
Veiligheidsconferentie in München.
Poetin opent het bal.
2008, de problematische NAVO top.
Zonder al die jaren af te gaan hadden we niet eerder strenger moeten zijn om...
hem eerder een teken te geven:
je gaat over onze grenzen heen.
Toen al met De Krim.
Als we dat zouden hebben gedaan had hij zonder enige twijfel zich daar niets van aangetrokken.
En daarom was de vraag opgekomen:
wat hadden wij daar dan kunnen doen?
Want wij hebben geen mogelijkheid om een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne nu te realiseren.
Dat gaat niet gebeuren.
We gaan ook geen oorlog voeren om met Rusland.
Vanwege de andere landen waar Poetin exclusief invloed wil hebben.
Dus onze mogelijkheden zijn vanaf het begin af aan uitzonderlijk beperkt geweest.
En nu zitten we ermee.
We spreken elkaar vast nog later.
Jaap de Hoop Scheffer, voormalig secretaris-generaal van de NAVO.
Dan nu contact met een van uw ambtsopvolgers, minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken.
Goedenavond.
Deelt u de observatie van meneer de Hoop Scheffer dat we niet eerder strenger hadden moeten zijn?
Kunnen zijn.
Ik vind een ieder geval dat we afgelopen weken meer dan serieus genoeg genomen hebben.
De dreiging.
De afgelopen weken in Nederland en ook op het internationale terrein
is het heel vaak en indringend gegaan over de troepenopbouw.
Dat hij niet acceptabel was.
Dat wij repercussies zouden stellen.
Als je naar de afgelopen 10 jaar kijkt en je kijkt naar de manier hoe Europa nog steeds afhankelijk is van Russisch gas...
dan moet je daarvan constateren dat dat buitengewoon ongemakkelijk is.
Je moet je achteraf de vraag stellen
of dat niet op een andere manier had gemoeten.
Laten we niet te lang in het verleden blijven hangen.
U heeft de hele dag met collega's gebeld, overleggen gehad.
Hoe is de sfeer?
Is er paniek, verbijstering?
Wat ik vooral geproefd heb inderdaad, ik heb tientallen collega's gesproken...
was hele scherpe veroordeling van wat er gebeurd is.
Daarnaast een grote mate van vastberadenheid.
Mijn collega uit Oekraïne zelf die het gezelschap heeft toegesproken.
Maar ook bij alle anderen.
In bewoordingen van diplomaten en ministers van buitenlandse zaken niet hoort.
Zeer scherp hebben zij gezegd: dit is het einde van de vrede in Europa.
Het schenden van internationaal recht.
Rusland is verantwoordelijk en dit kunnen wij niet accepteren.
Hele scherpe veroordeling.
En daarnaast ook veel vastberadenheid.
Bijvoorbeeld waar het gaat over het vervolg van de sancties.
Wat verwacht u van een nieuw pakket?
Er is nu besloten dat we met de grote eendracht tot die sancties overgaan.
We zullen morgen ook een grote stap zetten.
Dan zal het opnieuw gaan over personen die je daarmee kan raken.
Ik hoop dan over veel meer banken die je ermee kunt raken.
Dan zal het gaan over de handel met Rusland.
Over het volle palet zullen we dan kijken hoe we ook hier kunnen laten zien...
dat het volstrekt onacceptabel is.
En dat Europa samen met Noord-Amerika de weg van hele stevige sancties opgaan.
Ik hoor u het woord Swift niet noemen.
Ik heb eerder gezegd dat Swift wat Nederland betreft ook onderdeel kan zijn van de discussie.
Dat wij als Nederland in deze fase geen enkel onderwerp uitsluiten.
Maar het is wel zo dat je er ook voor moet zorgen dat je met die hele groep bij elkaar blijft.
Dat was de grote winst van afgelopen dinsdag, ook tot nu toe.
Dat we in grote gezamenlijkheid door de Europese Unie en de landen in Noord-Amerika worden opgetrokken.
En is ervan doordrongen dat de eenheid cruciaal is.
Eenheid is belangrijker dan in dit geval de sancties van Swift?
Wat mij betreft is het een combinatie van een aantal dingen.
De eenheid is cruciaal.
Ook vandaag weer heb die eenheid heel duidelijk geproefd.
Bij de collega's in Europa en Noord-Amerika ook.
Fransen en Duitsers zeer expliciet.
Dat ziet er goed uit.
Je wil ook dat die sancties snel komen.
Dat is dinsdag ook goed gegaan.
Maandag was er de erkenning.
We moeten nu inzetten op de snelheid.
Ten derde de scherpte van de sancties.
Als je je realiseert dat Rusland zeer ver gaat veel te ver gaat, onacceptabel schendingen van de integriteit van Oekraïne...
dan kun je niet anders dan heel ver te willen gaan met zo'n pakket aan sancties.
Dat ligt op tafel.
Daar heeft de minister-president over gesproken in Brussel.
Daar spreek ik morgen weer over verder.
Hoe geven we dat vorm?
Hoe zorgen we dat het Rusland echt raakt.
Dank voor uw toelichting.
Zo meer uit Den Haag. Nu eerst nieuws uit Brussel.
Ja, want daar zijn de Europese regeringsleiders het net eens geworden over een sanctiepakket.
Vooraf werd al duidelijk dat het een zwaar pakket is.
Maar de zwaarste maatregel, Rusland uit het betalingsverkeer gooien, dat ziet de EU nog niet zitten.
Het belangrijkste is de boodschap.
We hebben vandaag gezien wat Johnson heeft aangekondigd in Londen.
Een uitermate zwaar pakket.
We zien dat de Amerikanen zeer gemotiveerd zijn.
Vanavond zal blijken dat de Europese Unie, met Amerika en Engeland, Groot-Brittannië schouder aan schouder staat om economisch, financieel en in alle andere opzichten Rusland te raken.
En dan vooral het leiderschap. Het gaat ons niet om de bevolking.
Het gaat om de leiders van Rusland, de mensen die erachter zitten.
Op een manier die ze niet eerder hebben meegemaakt.
Sander van Hoorn vanuit Brussel.
Worden net minister Hoekstra en de uitzending.
Je weet hoe de rest er over denkt?
Er is uitgekomen dat ze om te beginnen veroordelen wat Rusland heeft gedaan.
Interessant ook met de beschuldigende vinger naar Belarus wijzen.
Binnenkort worden er sancties aangekondigd tegen dat land.
De sancties die nog verder gepreciseerd moeten worden.
Maar het worden bijna sector brede sancties tegen techbedrijven.
Die belangrijk zijn voor de economische groei van Rusland.
Sancties tegen bedrijven die in handen zijn van mensen in de buurt van Poetin.
Het zijn sancties tegen Russische banken.
Maar het is niet het uitsluiten van die banken van het betalingsverkeer Swift.
Dat zijn de conclusies.
De vergadering is nog aan de gang.
Ze zitten nog bij elkaar.
Wat jullie al de hele avond doen dat men de behoefte heeft om het erover te hebben...
dat hebben die 27 regeringsleiders ook.
Die tafelronde zijn ze nu aan het maken.
Dat gaat toch minder ver dan we eerst dachten?
Ja het is een beetje je knopen tellen.
Er waren toch belangrijke landen Duitsland, Hongarije, Italië...
tegen het afsluiten van Swift.
Dan heb je daarmee te maken.
Dan kun je beter kiezen voor eensgezindheid en snelheid.
En die snelheid is er.
Minister Hoekstra zei het al.
Hij heeft morgen hier een afspraak met de ministers van buitenlandse zaken om dat sanctiepakket af te tekenen.
Dat het morgenmiddag gepubliceerd kan worden.
Dan heb je dus 24 uur later sancties.
Bedankt.
De Amerikaanse president Biden heeft een extra pakket sancties tegen Rusland bekend gemaakt.
Terwijl eerdere sancties volgens Biden alleen al een vernietigend effect hebben op de Russische economie.
Correspondent Lucas Waagmeester in Washington.
Is dit het vernietigende pakket waar de Amerikanen steeds mee dreigden?
Ja en nee.
Ze zijn absoluut verstrekkend.
Zeker een economie zo groot als Rusland dit soort sancties opleggen dat deze uitzonderlijk.
Aan de ene kant zegt Joe Biden:
dit is een aanval op de wereld orde zoals we die decennialang niet hebben gekend.
Amerika beschermt de vrijheid.
Zo zegt Joe Biden.
Maar hij zegt ook:
ik ga er alles aan doen om deze sancties die we afkondigen zo te regisseren dat ze hier in Amerika...
voor Amerikaanse gezinnen en bedrijven zo weinig mogelijk pijn doen.
Dat is het krachtenveld waarin hij opereert.
Hij wil echt wel iets doen.
Hij wil vergaan.
Maar hij weet ook dat als het te veel pijn doet, dat het niet geaccepteerd wordt hier.
Maar als hij het zelf voor het zeggen zou hebben dan zou hij verder gaan?
Het is de realiteit waar hij ook mee te maken heeft.
Zo klinkt het.
Hij zegt ook We zien het weer, net als de afgelopen weken...
de wereld, Europa, Amerika het Westen is niet bereid iets te doen iets wat deze agressie stopt.
Nu, vandaag.
Wat blijft er dan over: boosheid, verontwaardiging.
En sancties.
Maar ook zag je dat Biden onder druk lag van bedrijven die zaken doen in Rusland.
Olie, energie.
Die zeggen allemaal: hou het beperkt.
Hou het op specifieke plekken.
En je zag in de persconferentie wat chagrijn bij Joe Biden toen hem gevraagd werd naar het betalingsverkeer, Swift.
Toen zei hij: dat ligt nog op tafel.
Maar het zijn de Europeanen die daar op dit moment niet aan willen.
Daar zag je een soort van verbijten.
Dat hij zijn Europese vrienden daarin niet meekreeg.
Dat is wel een scheurtje in de eenheid.
Bedankt.
Het kabinet en de Kamer willen maximale sancties tegen de Russische regering.
Een groot deel van het kabinet kwam vanochtend vroeg bij elkaar om te bespreken hoe Nederland
moet reageren op de oorlog in Oekraïne.
Een noodkreet van de Oekraïense Svitlana vlak voordat premier Rutte aankomt voor het spoedoverleg over de Russische inval.
Dit is een donkere dag voor Oekraïne, voor Europa, voor de hele wereld.
Hiervoor is één land, één persoon, verantwoordelijk.
Het land is Rusland. De persoon is Vladimir Poetin.
Dit kan niet zonder gevolgen blijven.
De reactie zal heel stevig zijn.
De meest betrokken ministers en de bazen van de militaire- en veiligheidsdiensten komen bij elkaar om te bespreken wat Nederland moet doen.
Wij gaan natuurlijk als Nederland, als bondgenoot in de NAVO, met de andere bondgenoten overleggen.
Dit zal niet onbeantwoord blijven.
Dit is echt het moment om over te gaan tot het meest alomvattende sanctiepakket richting Rusland.
Want dit is volstrekt, maar dan ook volstrekt, onacceptabel.
De gevolgen van sancties zijn er ook voor elke Europese economie en die moeten we met zijn allen willen en kunnen dragen.
Even verderop verzamelen zich meer Oekraïners.
Nederland gaat nu ook voor maximale sancties.
Dat zei Rutte na afloop van het spoedberaad.
Omdat de Russische inval volgens hem een daad van ongekende agressie is.
Dit is echt sinds 1945, sinds de vrede aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in ons deel van de wereld, op deze schaal, niet voorkomen.
Daarnaast houdt het kabinet rekening met hogere energieprijzen, militaire verplaatsingen eigen land en Oekraïense vluchtelingen.
En ook de Kamer, op enkele partijen na, staat achter stevige sancties.
Ook eens dat gevolgen heeft voor Nederland.
Alle mogelijke sancties waar je het over eens kan worden, die effect hebben die Poetin raken, de kliek om hem heen raken, die pijn doen, moet je nu op tafel zetten.
Het moet echt een economische sloopkogel zijn waarmee de economie van Rusland hard wordt geraakt.
En waarbij we natuurlijk moeten kijken dat we onze economie zoveel mogelijk ontzien.
Het is van groot belang dat Nederland, ook in Europees verband probeert om de gevolgen van eventuele Russische tegenmaatregelen
zo goed als het kan op te vangen.
Maar ik denk ook dat we eerlijk moeten zijn: het is oorlog.
Dat betekent dat ook Nederlanders daarvan de negatieve gevolgen zullen ondervinden.
Mocht het zover komen dan moet de regering zorgen voor een flankerend beleid zodat de bevolking zo min mogelijk merkt van prijsstijgingen rond energie et cetera.
Later op de dag staan de Oekraïners op de stoep van de Russische ambassade.
Shame on you! Shame on you! Shame on you!
Brede steun dus voor een vergaand sanctiepakket.
Met consequenties voor Nederland, waar moeten we rekening mee houden?
Je moet rekening houden met het sanctiepakket wat Sander net noemde.
Die de economie in Rusland gaan raken.
Dat gaat Nederland ook raken, Rusland levert grondstoffen.
Dit zullen sancties zijn die ook Nederland raken.
Daarmee komt ook dat conflict in onze portemonnee terecht.
Daar was de Kamer nog huiverig voor.
Maar die huiver is nu weg na afgelopen nacht.
Premier Rutte krijgt het mandaat om in Brussel zo streng mogelijke acties aan te kondigen.
Het is snel gegaan.
Drie dagen geleden noemde premier Rutte dit nog een conflict over een schier eilandje en twee provincies in Oekraïne.
Dat gaan we dus merken.
Aan de gasrekening.
Bij de pomp.
Ik zag prijzen van 2,25.
Kan dat effect hebben op de gasboringen in Groningen?
Nee.
Dat zeggen ze in Den Haag.
Maar ja, wordt er dan gezegd het staat sowieso helemaal onderaan het lijstje van de maatregelen.
Zo zeg je dat dan in Den Haag.
Eerst moet alles verzonnen worden om aan goedkope energie te komen.
Compensatiemaatregelen.
Maar het onmogelijke is vandaag gebeurd.
Dat kan toch ook de consequentie hebben dat we onderaan het lijstje komen.
En extra pompen van gas in Groningen nodig kan zijn.
Niemand sluit het vandaag echt uit.
Rutte sprak vanmiddag ook over een mogelijke vluchtelingenstroom.
Die zien we daar aan de grens.
Bereidt het kabinet zich daar op voor?
Maar heel voorzichtig.
Want ze zien sinds de afgelopen dagen inderdaad een vluchtelingenstroom naar Nederland komen.
We hebben zelf de afgelopen maanden gezien hoe andere asielzoekers uit andere landen...
moesten slapen op de vloer omdat er geen opvang was.
Als er veel Oekraïners naar Nederland komen is Nederland daar niet klaar voor.
Dat we ook wat dat betreft heel veel over ons heen kunnen krijgen de komende tijd.
: de commandant der strijdkrachten zei vanmiddag dit wordt iets van de lange adem.
Dit is niet over een paar dagen opgelost.
Dat ging over de oorlog maar ook over de economische gevolgen en mogelijk ook over een grote vluchtelingenstroom.
Dank je wel.
Dat we ons daar op moeten voorbereiden dat blijkt aan de Europese buitengrens.
Daar is nu Europacorrespondent Saskia Dekkers.
Saskia, waar ben je, wat zie je?
X daarbij de belangrijkste grensovergang ik sta bij de belangrijkste overgang
bij Oekraïne en Polen.
Het wordt hier de laatste uren drukker.
Veel gezinnen met kleine kinderen.
Soms alleen maar een rugzakje.
Soms grote koffers.
Mensen zijn opgelucht dat ze eindelijk in Polen zijn.
Maar ook gespannen.
Want ze weten niet wat er gaat gebeuren.
Ze hebben een huis en land achtergelaten.
Waar gaan ze slapen?
We waren even bij de douane.
Dan hou je je hart vast.
Dat zijn hele kleine kantoortjes.
Bomvol met mensen die zitten te wachten met huilende kinderen en grote koffers.
Hoe moet het hier de komende dagen het eruitzien?
Er komen veel minder mannen langs.
We hebben gehoord dat mannen tussen de 18 en 55 worden tegengehouden.
Teruggestuurd naar Oekraïne.
Zij moeten zich inzetten voor hun eigen land.
Saskia zij willen dus naar Polen.
Geldt dat voor iedereen?
In hoeverre mogen ze dat?
Of worden ze herverdeeld over andere Europese landen?
Dat is wel wat mensen hier horen.
Maar de mensen die wij spreken zeggen dat ze helemaal niet weten waar ze naartoe willen.
Ze hebben het over grote steden zoals Warschau.
Soms over Duitsland.
Er staan hier heel veel bussen klaar.
Die brengen mensen naar grote steden.
Er zijn langs de grens acht punten ingericht.
Ze worden opgevangen in vluchtelingenkampen.
Ze krijgen informatie over wat ze verder nog kunnen gaan doen.
Het viel jou ook op toen je daar kwam dat niet iedereen het land uit wil.
Nee.
Dat is opvallend.
Hier zijn bijvoorbeeld groepen mannen waarschijnlijk reservisten die teruggaan naar hun land.
Dat zijn Oekraïners.
Die gaan terug om te vechten.
Dat was een groep van mannen van een jaar of 30, 20.
Die terug hun land instapten.
En bekwame mensen tegen die terug naar Oekraïne gingen omdat ze daar familie hebben die ziek is bijvoorbeeld.
Ik kwam iemand tegen op het vliegveld van Warschau die het niet lukte om door te reizen naar Oekraïne.
Mijn moeder ligt in reanimatie.
Wij willen haar zien natuurlijk.
Wij zijn er Warschau gekomen.
Het is niet mogelijk om verder te gaan.
De grenzen zijn gesloten.
Net heb ik gehoord van mijn broer dat ziekenhuizen...
Alle mensen De situatie is zeer ernstig.
Ik kon het niet geloven. Nee.
Ik heb gedacht: ik kom naar Warschau.
Dat is niet Oost Oekraïne.
En daarna bij hebben gecheckt.
Het is geannuleerd.
Dan gaan we met de trein, dachten wij.
Maar er is geen trein, geen auto, niets.
De mensen gaan massaal naar het westen.
Naar Oekraïne gaat niemand.
Zo ziet oorlog eruit
Aangeschoven hier zijn nu Bob Deen, Oost-Europadeskundige van Clingendael.
Universitair docent Laurien Crump aan de universiteit van Utrecht gespecialiseerd in de Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen.
En oud-commandant van de Landstrijdkrachten Mart de Kruif.
Allen welkom.
Mart de Kruif.
Vanavond zeggen de Russen: alle doelen voor vandaag zijn bereikt.
Tot hoe ver zijn ze gekomen?
Dat zou ik ook zeggen als ik Rus was.
In de eerste dagen van oorlog kun je nooit precies zeggen waar je bent.
Er is zoveel mist en onduidelijkheid.
Waarom zeggen de Russen dat dan toch?
Voor de bühne.
Om aan te geven dat je plannen werken.
Er zit ook niet in, alle doelen voor vandaag.
Dat klinkt onheilspellend.
Ja.
De operatie verloopt planmatig.
Geen enkel plan verloopt zo.
Gaat nog meer gebeuren.
Absoluut.
Wat is er tot vandaag gebeurd.
Hoe is het vandaag verlopen?
Laten we beginnen met het gebruik van de lange arm.
Er zijn hoogtechnologische wapens.
Die kunnen precies worden ingezet.
En hebben een lange dracht.
Daarmee probeer je eigenlijk het Oekraïense leger doof en blind te maken.
Dat is wat we vannacht hebben gezien.
Radarinstallaties uitschakelen.
Soms ook bruggen.
Dat hebben we gezien en dat gaat gewoon door.
Dat gebeurt door heel Oekraïne.
Dat is fase één van zo'n conflict.
Fase twee, het oosten?
Dan ga je echt met grondtroepen.
Dat is ook gebeurd.
We veel troepen uit de vorige enclave richting de rivier de Dnjepr.
Garkov is een historische stad.
Een knooppunt vanwege.
Als je pijlen door kunt trekken naar de rivier dan wordt het gros van het Oekraïense leger ingesloten.
Dan kunnen ze niet meer terug naar het westen van de rivier.
De pijl gaat straks verder.
Mariupol is heel belangrijk.
Dat gaat richting De Krim.
Want De Krim, in 2014 geannexeerd.
Men wil ook een landverbinding.
Laten we naar het noorden gaan.
Richting Kiev als je vanuit het noorden komt, dan is dat te dichtbij.
Maar dat is niet het enige wat er gebeurt.
Het is qua afstand dichtbij.
Maar moeilijk terrein, bossen, moerassen.
Dus ze gebruiken de terreinen Oost en West van de rivier Dnjepr.
Mensen en helikopters zijn er vliegtuigen gegaan ter noorden van Kiev.
Dat doe je om het gebruik van het vliegveld te ontzeggen.
Zodat je niet meer weg kunt.
Maar ook om de psychologische druk op Oekraïne op te voeren.
Ze zijn van Wit-Rusland gekomen.
Bob Deen, en wat hebben ze dan bereikt?
Politiek?
Poetin hoopt dat hij met dit soort snelle acties
totaal kan ondermijnen.
Waardoor Oekraïne toegeeft aan de Russische eisen.
Zo ver zijn we nog niet.
President Zelensky is heel strijdbaar.
- Addeddate
- 2022-02-25 02:39:42
- Data_errors
- 94
- Identifier
- nieuwsuur-2022-02-24
- Scanner
- Internet Archive Python library 2.2.0
- Source
- Digitenne
comment
Reviews
There are no reviews yet. Be the first one to
write a review.