NOS Achtuurjournaal 2024-03-05
Video Item Preview
Share or Embed This Item
- Publication date
- 2024-03-05
- Topics
- Nederlandse Publieke Omroep, NPO, NPO 1, NOS, Achtuurjournaal, Journaal, News
- Language
- Dutch
NOS Achtuurjournaal (eight o'clock news). Broadcast from 2024-03-05. NOS Journaal is the umbrella name for the news broadcasts of the Dutch public broadcaster NOS on radio and television. The 8pm broadcast is the oldest and considered to be the most important edition of NOS Journaal, typically lasting for 25 minutes.
Transcription:
Brussel komt met een verregaand plan om de militaire industrie in Europa te versterken.
EU-landen moeten meer samenwerken en meer investeren in eigen fabrieken om wapens te maken.
De oorlog in Oekraïne maakt dit duidelijk, volgens de Europese Commissie.
En verder vandaag:
Worden de treinkaartjes toch duurder volgend jaar?
De NS zegt dat het niet anders kan.
Jeetje, ik ben geloof ik 40 euro kwijt voor een retourtje Amsterdam. Een hoop geld.
En een uitvinding die een wereld van verschil kan betekenen voor mensen met diabetes.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Een staat van paraatheid, daar moet de Europese Defensie naartoe.
Zegt de Europese Commissie.
Europa moet voor haar defensie minder afhankelijk worden van andere landen, zoals Amerika.
Hoe ze dat willen doen, staat in een nieuw plan. Laten we zo zien.
Brussel wil in ieder geval dat Europese landen meer gaan samenwerken.
De oorlog in Oekraïne heeft dat duidelijk gemaakt, zegt de Commissie.
Een paar punten uit dat plan:
De Commissie wil dat EU-landen meer defensiegeld gaan besteden binnen Europa in plaats van daarbuiten.
Nu komt 22 procent van de orders terecht bij fabrikanten binnen de EU.
De komende 6 jaar moet dat percentage naar 50 procent.
En in de jaren daarna nog 10 procent erbij.
Dat betekent ook dat de capaciteit om wapens te produceren binnen Europa moet worden uitgebreid.
Waar precies is nog niet duidelijk.
Op dit moment staan de grootste fabrieken in Duitsland, Frankrijk en Italië.
Arjen van der Horst.
Een gezamenlijke defensie-aanpak, dat is nieuw terrein voor de Europese Unie?
Absoluut.
Al blijft de commissie benadrukken:
Nee, het is geen militaire alliantie.
Het is ook geen opmaat naar een Europees leger.
Maar toch is het een keerpunt in de Europese geschiedenis.
De EU is ooit begonnen als vredesproject.
Voor het eerst heeft de Europese Unie nu een gezamenlijke structurele defensieaanpak.
Het is een beetje het symbool geworden van het Europese falen om genoeg wapens aan Oekraïne te leveren.
Deze 155mm-granaat.
Die wordt het meest gebruikt aan het front maar Oekraïne kan er maar moeilijk aan komen, ondanks beloftes van Europese landen.
Dit is zo'n 155mm-granaat.
Ze kosten wel wat, snel 5000 euro per stuk en Oekraïne zou er het liefst zo'n 8000 per dag afschieten.
Maar er is een groot tekort aan en dus kwam de Europese Unie vorig jaar met de belofte...
om er een miljoen te leveren, binnen een jaar.
Een jaar later blijken dat vooral woorden.
Tegenover de belofte van een miljoen granaten stond een daadwerkelijke levering van zo'n 500.000.
Even ter vergelijking: Noord-Korea leverde zoveel containers met wapens aan Rusland dat er zomaar 3 miljoen granaten in kunnen hebben gezeten, al weten we dat niet precies.
Waarom blijft het aantal zo achter?
Nou, omdat het nog niet zo makkelijk is om productie snel op te schroeven zeggen ze bij een van de grote leveranciers in Europa.
De politieke wil is er, maar het omzetten is een uitdaging.
En waar blijkt dat dan uit?
Uiteindelijk in financiën.
Die moeten er ook voor gereserveerd worden.
Maar geld is niet het enige probleem.
Hier in Nederland bouwt het Duitse Rheinmetall bijvoorbeeld wel dit soort wagens maar munitie kan niet zomaar overal worden gemaakt.
Je hebt acht kilo springstof nodig per granaat.
Dat is enorme hoeveelheden springstof en waar gaan we dat in Nederland doen met de vergunningen die gekregen moeten worden...
met de ruimte die we daarvoor nodig hebben, de veiligheidsmarges?
Die ruimte ga je niet zomaar vinden in Nederland?
Ik denk dat dat een lastig vraagstuk is.
En dat vraagstuk speelt natuurlijk ook in andere landen waardoor productie niet zomaar is op te schroeven.
En dus zeggen wapenproducenten:
Procedures moeten makkelijker, er moet geld beschikbaar zijn.
En, dat is nog niet eens genoemd er moet ook naar beschikbaarheid van grondstoffen worden gekeken.
Alleen dan kan of wil de industrie de politieke beloftes waarmaken.
De industrie zelf ziet het niet zomaar gebeuren.
Gaat het defensieplan van Brussel dit oplossen?
De Europese commissie zegt van wel.
Die zegt: deze strategie is het antwoord op alle zorgen van de Europese defensieindustrie.
Het moet makkelijker worden om grondstoffen te krijgen.
Vooral voor kleine wapenproducenten.
Maar Europa is altijd heel goed geweest in het schetsen van grote vergezichten.
Maar het moet nog wel gerealiseerd worden.
De treinreiziger krijgt het wel voor z'n kiezen.
Werkzaamheden aan het spoor, vertraging, volle treinen En de kaartjes van de NS worden volgend jaar waarschijnlijk fors duurder.
Dat zou dit jaar al gebeuren, maar dat ging niet door.
Onder druk van de Tweede Kamer kwam de minister met extra geld.
Maar dat is nu op en dus zegt de NS dat ze de prijzen toch verhogen.
NS-topman Wouter Koolmees moest uitleg komen geven aan de Kamer.
Voor veel reizigers is het een doorn in het oog: stijgende prijzen.
En juist dat dreigt er nu te gebeuren.
Jeetje, ik ben geloof ik 40 euro kwijt voor een retourtje Amsterdam. Een hoop geld.
Het is m'n enige vervoersmiddel.
Dus ik denk dat het meer betalen wordt voor mij.
Ik vind het vrij prijzig.
En het wordt alleen maar erger, heb ik begrepen.
En dus moest de directeur van de NS naar Den Haag komen om uitleg te geven.
Waar komt u nu vandaan? Uit Utrecht
Hoeveel kost dat ritje nu en hoeveel gaat dat straks kosten?
Een enkel ritje Utrecht-Den Haag is 13 euro.
Als er 10% bij komt, wordt het 14,30 euro.
De rit die Koolmees maakt kost straks dus ruim een euro meer.
En hoe langer de afstand hoe groter het verschil.
Zo is de 2e klas heen en weer van Utrecht naar Maastricht nu 55 euro.
Straks is dat bijna 61 euro.
Het liefst willen wij natuurlijk de prijs van de treinkaartjes niet laten stijgen.
Tegelijkertijd hebben we natuurlijk ook te maken met stijgende kosten.
Voor materieel, voor elektriciteit, voor verwarming, voor personeel.
Ik vind dat eigenlijk niet uit te leggen.
Mensen die nu met de trein reizen ervaren elke dag dat het gewoon niet goed gaat.
Als je in die trein zit, zit-ie bomvol.
Hij komt vaak te laat. Treinen vallen uit.
Er zijn heel veel werkzaamheden. Dus eigenlijk levert de NS niet.
Hij wil dat de overheid financieel bijspringt.
Maar niet de hele Kamer is het daarmee eens.
Ik ben er niet van overtuigd dat de NS goed naar zichzelf heeft gekeken.
Ik vind het te gemakkelijk om te zeggen:
Of de kaartjes omhoog, óf de belastingbetaler gaat betalen.
Is het niet een beetje makkelijk om dan aan te kloppen bij de politiek?
Dat vind ik niet.
Als NS hebben we natuurlijk ook onze eigen verantwoordelijkheid.
We hebben de afgelopen jaren forse bezuinigingen doorgevoerd.
Dat betekent dat we ook aan het snijden zijn in onze eigen organisatie.
Ook om dat treinkaartje betaalbaar te houden.
Vandaag viel er nog geen beslissing.
En dus blijft het onzeker of dat kaartje duurder wordt of niet.
Haïti is al een tijd in de greep van chaos en bendegeweld.
De regering riep al de noodtoestand uit en stelde een avondklok in.
Maar het lijkt nog niet te lukken om het geweld te stoppen.
Gewapende bendes hebben geprobeerd het internationale vliegveld over te nemen bij de hoofdstad Port-au-Prince.
Tientallen bendeleden schoten op politie en militairen.
Volgens de nieuwszender ABC zou de aanval zijn mislukt.
Er zouden meerdere doden zijn gevallen.
Afgelopen zondag werd ook al de grootste gevangenis van het land bestormd.
Duizenden veroordeelde criminelen wisten toen te ontsnappen.
De zelfbenoemde leider van alle bendes wil dat de regering opstapt.
Haiti is al jaren een instabiel land maar de maatschappelijke orde lijkt nu volledig zoek.
De huidige premier Henry ligt al langere tijd onder vuur.
Hij werd als vervanger aangewezen voor president Moïse, die in 2021 is vermoord.
Er zouden snel verkiezingen komen, maar die werden steeds uitgesteld.
Premier Henry was in Kenia voor overleg over hulp aan zijn land maar waar hij nu is, is onduidelijk.
En de gewone burgers? Die zijn de dupe van al het geweld.
Het is de belangrijkste dag in de Amerikaanse voorverkiezingen.
Super Tuesday. Op een dag gaan 15 staten naar de stembus.
De kiezers bepalen wie namens de Democraten en wie namens de Republikeinen mee mag doen aan de presidentsverkiezingen, deze november.
Er staat veel op het spel, maar toch ook weer niet.
De kiezer weet het al.
Dat Joe Biden opnieuw op gaat voor een tweede termijn is al zo'n beetje beklonken.
Hij heeft geen noemenswaardige tegenstand van andere Democratische kandidaten.
De vraag is of hij misschien veel blanco stemmen krijgt, uit protest.
Donald Trump heeft officieel nog maar een tegenstander.
Maar dat betekent niet dat de Republikeinse kiezer haar omarmt.
Integendeel. Haley verloor tot nu toe 5 van de 6 voorverkiezingen.
De verwachting is dat de kiezer vandaag nog eens bevestigt dat Donald Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt.
Vandaag zijn ook de staten aan de beurt waar de meeste stemmen zijn binnen te halen zoals Californië en Texas.
Toch moeten Trump en Biden nog 1 of 2 weken geduld hebben tot ze het magische getal voor de nominaties hebben bereikt.
En dan moet de uitslag nog worden bekrachtigd op de partijconventies deze zomer.
Maar de aanvallen van de gedoodverfde winnaars op elkaar zijn al lang en breed begonnen.
Straks in dit NOS Journaal:
In Amsterdam opent het eerste Holocaustmuseum van Nederland z'n deuren.
En Het Volkscongres, de belangrijkste politieke bijeenkomst van het jaar in China vergadert over de kwakkelende economie.
De Russische geheime dienst kon door een menselijke fout meeluisteren met een geheim overleg van de Duitse krijgsmacht.
Dat meldt de Duitse minister van Defensie.
Een hoge officier van de luchtmacht gebruikte een niet-beveiligde verbinding om met zijn collega's te videobellen.
Ongeveer 25 pro-Palestijnse demonstranten riepen leuzen in de ontvangsthal van de Tweede Kamer.
Stop bombing Gaza! Stop bombing Gaza!
Kamervoorzitter Bosma noemt de actie betreurenswaardig en verwerpelijk.
Hij wil met het bestuur van de Tweede Kamer praten over strengere veiligheidsmaatregelen.
De wereldwijde storing bij Facebook en Instagram is voorbij.
De storing begon rond 4 uur vanmiddag.
Facebookgebruikers werden uitgelogd.
En nieuwe berichten op Instagram waren niet zichtbaar.
Het is nog onbekend wat er precies aan de hand was.
Een links-extremistische groep heeft een sabotage-actie bij een Duitse Tesla-fabriek opgeeist.
Door een explosie bij deze mast viel de stroom uit in de fabriek en de wijde omgeving.
De groep vindt Tesla niet groen en ecologisch genoeg.
Het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag gepleegd door zorgverleners neemt toe.
Vorig jaar deden 330 patiënten of bewoners van een zorginstelling een melding.
Het jaar ervoor waren dat er 240.
Het gaat van seksueel getinte berichtjes en onnodig lichamelijk onderzoek tot aanranding en verkrachting.
Het zijn twee gebouwen in Amsterdam met een beladen geschiedenis.
De voormalige Hervormde Kweekschool en de Hollandsche Schouwburg.
In 1942 en '43 werden hier meer dan 46,000 Joodse mensen, jong en oud, bij elkaar gebracht.
Voor ze, via kamp Westerbork en Kamp Vught, werden afgevoerd naar vernietigingskampen.
Bijna 80 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog opent op die twee plekken een Holocaustmuseum.
Wie het Holocaustmuseum bezoekt komt eerst langs de foto van het 7-jarige jongetje Sieg Maandag...
dat in Bergen-Belsen met afgewend hoofd langs ontblote lijken loopt.
Het museum wil de bezoekers laten nadenken en daar horen ook afschuwelijke beelden bij.
Het is een museum over een van de grootste volkerenmoorden uit de moderne geschiedenis. Daarbij horen expliciete beelden...
voor zover ze noodzakelijk zijn om de omvang en de ernst van wat er gebeurd is te laten zien.
En daarna laten we stapsgewijs zien hoe zo'n volkerenmoord uiteindelijk heeft kunnen plaatsvinden.
Rosetta Musaph was 15 toen ze op deze plek wist te ontsnappen aan de Duitsers.
En ze is een van de grondleggers van het museum.
Ik kom hier nu voor het eerst naar binnen.
Dan denk ik: Wat hebben jullie dat prachtig gedaan.
Kijk, die tuin, die weet ik nog.
Daar moest je over die heg heen.
En die kindertjes die daar overheen getild werden het was een rottig tuintje.
Ik denk dat heel veel mensen die door zullen gaan heel ontroerd zullen zijn en heel blij dat ze zien dat hun naam genoemd wordt.
Er zijn veel persoonlijke bezittingen te zien van slachtoffers en mensen die het overleefd hebben.
Veel originele voorwerpen met een verhaal erachter.
Zoals de kaartenbakken van de Joodse Raad.
Hierin 160.000 originele kaarten van alle Joden in Nederland.
Ze zijn onder meer gebruikt bij de deportatielijsten waarbij 102.000 mensen op systematische wijze zijn vermoord.
De enige reden dat zij in die moordmachine terechtkwamen wás dat ze Jood waren. In het huidige tijdsgewricht...
daar waar het antisemitisme in opkomst is is het alleen maar belangrijker...
dat je deze ultieme uiting van haat jegens Joden een plek geeft in het collectieve geheugen, dat is voor ons van enorm belang.
De bezoeker laten nadenken dus, op een historisch zeer beladen plek.
Want, dat is de waarschuwing het is gebeurd, dus het kan weer gebeuren.
En in Nieuwsuur vanavond een verbijsterend verhaal.
Dat het Amsterdams Gemeentelijk Vervoerbedrijf meewerkte aan de Joden-transporten in opdracht van de Duitsers wisten we al.
Maar nu blijkt dat het GVB nog tot jaren na de bevrijding geld probeerde te innen voor die tramritten.
Ook bij de familie Frank.
Het meest verbijsterende wat ik in deze hele expeditie heb meegemaakt is de rekening van de tram waarmee Anne Frank is afgevoerd.
De familie Frank.
Dat daar een aantekening op stond dat de rekening bij de bevrijding nog niet betaald was door de Duitsers.
En dat er toen een incassobureau is ingeschakeld dat 2 jaar lang geprobeerd heeft om die 80 gulden nog te innen.
Vanavond dus meer over deze onthulling in Nieuwsuur.
Het ziet er indrukwekkend uit, het Chinese Volkscongres.
Met een kleine 3000 afgevaardigden uit het hele land.
Het is voor China de belangrijkste politieke bijeenkomst van het jaar.
Economisch gaat niet goed, dus is de vraag:
Welke kant gaat het op met de Chinese economie?
Voor het eerst in lange tijd waren journalisten weer welkom.
Noord, zuid west en oost.
Uit alle windstreken komen ze, de 2900 afgevaardigden van het Volkscongres.
Veel gezegd wordt er niet.
Het zijn vooral partijleuzen die de leden van dit tandeloze parlement herhalen.
Maar er wordt gepraat. Althans:
Aan de band van het Volksbevrijdingsleger zal het vandaag niet liggen.
Maar in de Chinese economie zit steeds minder muziek, weet ook premier Li.
Het roer moet om, maar hoe?
Militaire uitgaven gaan met ruim 7% omhoog.
Zoveel wordt vandaag wel duidelijk.
Wat er met hun minister van Defensie is gebeurd wordt dat niet.
Vorig jaar verdween die plots van het toneel.
Gered door de bel, worden ze.
Wat je merkt is dat als het over de economie gaat men echt nog wel bereid is om vooral ook te zeggen dat men hier uitkomt.
Dat men met plannen zal komen om die Chinese economie die echt in zwaar weer verkeert, om die te stabiliseren.
Gaat het om de moeilijkere dingen. de verdwijning van de minister van Buitenlandse Zaken...
de verdwijning van de minister van Defensie dan merk je dat ze echt ongemakkelijk worden...
en liever snel naar binnen gaan.
De band pakt in, de toon is gezet. Morgen is er weer een dag.
Een uitvinding die het leven van diabetespatiënten drastisch kan verbeteren.
Een kunstmatige alvleesklier.
Mensen met diabetes type 1 hoeven daardoor niet meer de hele dag bezig te zijn met hun bloedsuikerwaarden en eten.
In Nederland hebben ruim 100.000 mensen deze chronische ziekte.
De uitvinding zelf is al een jaar of 15 oud.
Maar nu is-ie getest bij patiënten en de resultaten zijn veelbelovend.
Mijn leven is totaal veranderd door het gebruik van de AP.
De kwaliteit van leven is er enorm op vooruit gegaan.
Dit is het apparaat.
Twee sensoren meten hoe het gaat met de patient.
De kunstalvleesklier is verbonden met het lichaam en geeft insuline of glucochon indien nodig. Ga je mee, Boef?
Een opluchting na 16 jaar leven met diabetes type 1, zegt Anneke.
Je bent eigenlijk 24 uur per dag bezig met wat je moet doen om je suiker goed te krijgen.
Dat is mentaal gewoon heel erg zwaar.
En de AP heeft dat hele mentale stuk van mij overgenomen.
Waardoor ik zelf gewoon veel meer rust heb.
De kunstalvleesklier is bedacht door Robin Koops, zelf diabetespatiënt.
In zijn schuur bouwde hij 20 jaar gelden de eerste versie met hemzelf als proefpersoon.
Zo liep ik er toen achter. Tasje om, zeg maar.
Haha, dat is toch lachen?
Dit was de eerste draagbare kunstalvleeskliet.
Met een autoriem eraan waar je 'm mee om je schouder kon hangen.
Nu is het een klein apparaatje, dat een jaar lang is getest door 75 patienten.
De mensen die het gebruiken halen er hele goede resultaten mee.
Die hebben gewoon hoop op een beter en langer leven.
Anneke blijft het dragen, ook nu het onderzoek is afgerond.
Ik hoop dat dit apparaat voor iedereen beschikbaar komt die zit te worstelen met z'n suikers.
Dat ook anderen er ook een soort van vakantie van kunnen ervaren.
Zo voel ik het echt.
Dat je af en toe even vakantie hebt van het chronisch ziek zijn.
Roosmarijn.
Tijd voor het weer.
Nat en grijs was het vandaag.
Inderdaad.
Een druilerige lentedag.
Met een zonnetje erbij had het plaatje een hele andere lading gekregen.
De zon kwam uiteindelijk wel aan het einde van de dag, in Zuid-Limburg.
Direct zag je een regenboog.
Er ligt een hogedrukgebied boven Scandinavië en boven Spanje en Portugal.
Daartussen is een soort niemandsland.
Daar liggen nog oude regenzones.
Daar hadden wij vandaag mee te maken.
Maar dit hogedrukgebied gaat meer naar het zuiden trekken.
En dat hogedrukgebied boven Spanje Portugal En dat hogedrukgebied boven Spanje en Portugal...
probeert ook een connectie te maken.
Vannacht alleen het noorden alleen nog wat lichte regen.
Er is weinig wind.
Bij opklaringen kan het af en toe mistig worden.
De temperaturen dalen richting het vriespunt.
Morgen overdag in het noorden nog de meeste bewolking.
Vanuit het zuiden zorgen opklaringen voor een zonniger weerbeeld.
Her en der kan er nog een enkele bui vallen maar in de meeste gebieden zal het droog blijven.
De dagen daarna verandert er weinig aan de temperatuur.
9 tot 11 graden, met een oostenwind.
Ook de dagen daarna dat soort temperaturen.
Donderdag al veel ruimte voor de zon.
Vrijdag een heel zonnige dag!
Wel een koude nacht, maar in de middag 12 graden.
Ook in het weekend droog en zonnig.
Pas op maandag wordt de bewolking weer wat dikker.
Prachtig lenteweer dus.
We begonnen dit NOS Journaal met het plan van de Europese Commissie om de defensie-industrie in Europa flink te versterken.
EU-landen moeten investeren in eigen wapenfabrieken en niet langer het grootste deel van de militaire middelen buiten Europa kopen.
Meer hierover straks in Nieuwsuur, om half 10 op NPO 2.
Fijne avond.
Transcription:
Brussel komt met een verregaand plan om de militaire industrie in Europa te versterken.
EU-landen moeten meer samenwerken en meer investeren in eigen fabrieken om wapens te maken.
De oorlog in Oekraïne maakt dit duidelijk, volgens de Europese Commissie.
En verder vandaag:
Worden de treinkaartjes toch duurder volgend jaar?
De NS zegt dat het niet anders kan.
Jeetje, ik ben geloof ik 40 euro kwijt voor een retourtje Amsterdam. Een hoop geld.
En een uitvinding die een wereld van verschil kan betekenen voor mensen met diabetes.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Een staat van paraatheid, daar moet de Europese Defensie naartoe.
Zegt de Europese Commissie.
Europa moet voor haar defensie minder afhankelijk worden van andere landen, zoals Amerika.
Hoe ze dat willen doen, staat in een nieuw plan. Laten we zo zien.
Brussel wil in ieder geval dat Europese landen meer gaan samenwerken.
De oorlog in Oekraïne heeft dat duidelijk gemaakt, zegt de Commissie.
Een paar punten uit dat plan:
De Commissie wil dat EU-landen meer defensiegeld gaan besteden binnen Europa in plaats van daarbuiten.
Nu komt 22 procent van de orders terecht bij fabrikanten binnen de EU.
De komende 6 jaar moet dat percentage naar 50 procent.
En in de jaren daarna nog 10 procent erbij.
Dat betekent ook dat de capaciteit om wapens te produceren binnen Europa moet worden uitgebreid.
Waar precies is nog niet duidelijk.
Op dit moment staan de grootste fabrieken in Duitsland, Frankrijk en Italië.
Arjen van der Horst.
Een gezamenlijke defensie-aanpak, dat is nieuw terrein voor de Europese Unie?
Absoluut.
Al blijft de commissie benadrukken:
Nee, het is geen militaire alliantie.
Het is ook geen opmaat naar een Europees leger.
Maar toch is het een keerpunt in de Europese geschiedenis.
De EU is ooit begonnen als vredesproject.
Voor het eerst heeft de Europese Unie nu een gezamenlijke structurele defensieaanpak.
Het is een beetje het symbool geworden van het Europese falen om genoeg wapens aan Oekraïne te leveren.
Deze 155mm-granaat.
Die wordt het meest gebruikt aan het front maar Oekraïne kan er maar moeilijk aan komen, ondanks beloftes van Europese landen.
Dit is zo'n 155mm-granaat.
Ze kosten wel wat, snel 5000 euro per stuk en Oekraïne zou er het liefst zo'n 8000 per dag afschieten.
Maar er is een groot tekort aan en dus kwam de Europese Unie vorig jaar met de belofte...
om er een miljoen te leveren, binnen een jaar.
Een jaar later blijken dat vooral woorden.
Tegenover de belofte van een miljoen granaten stond een daadwerkelijke levering van zo'n 500.000.
Even ter vergelijking: Noord-Korea leverde zoveel containers met wapens aan Rusland dat er zomaar 3 miljoen granaten in kunnen hebben gezeten, al weten we dat niet precies.
Waarom blijft het aantal zo achter?
Nou, omdat het nog niet zo makkelijk is om productie snel op te schroeven zeggen ze bij een van de grote leveranciers in Europa.
De politieke wil is er, maar het omzetten is een uitdaging.
En waar blijkt dat dan uit?
Uiteindelijk in financiën.
Die moeten er ook voor gereserveerd worden.
Maar geld is niet het enige probleem.
Hier in Nederland bouwt het Duitse Rheinmetall bijvoorbeeld wel dit soort wagens maar munitie kan niet zomaar overal worden gemaakt.
Je hebt acht kilo springstof nodig per granaat.
Dat is enorme hoeveelheden springstof en waar gaan we dat in Nederland doen met de vergunningen die gekregen moeten worden...
met de ruimte die we daarvoor nodig hebben, de veiligheidsmarges?
Die ruimte ga je niet zomaar vinden in Nederland?
Ik denk dat dat een lastig vraagstuk is.
En dat vraagstuk speelt natuurlijk ook in andere landen waardoor productie niet zomaar is op te schroeven.
En dus zeggen wapenproducenten:
Procedures moeten makkelijker, er moet geld beschikbaar zijn.
En, dat is nog niet eens genoemd er moet ook naar beschikbaarheid van grondstoffen worden gekeken.
Alleen dan kan of wil de industrie de politieke beloftes waarmaken.
De industrie zelf ziet het niet zomaar gebeuren.
Gaat het defensieplan van Brussel dit oplossen?
De Europese commissie zegt van wel.
Die zegt: deze strategie is het antwoord op alle zorgen van de Europese defensieindustrie.
Het moet makkelijker worden om grondstoffen te krijgen.
Vooral voor kleine wapenproducenten.
Maar Europa is altijd heel goed geweest in het schetsen van grote vergezichten.
Maar het moet nog wel gerealiseerd worden.
De treinreiziger krijgt het wel voor z'n kiezen.
Werkzaamheden aan het spoor, vertraging, volle treinen En de kaartjes van de NS worden volgend jaar waarschijnlijk fors duurder.
Dat zou dit jaar al gebeuren, maar dat ging niet door.
Onder druk van de Tweede Kamer kwam de minister met extra geld.
Maar dat is nu op en dus zegt de NS dat ze de prijzen toch verhogen.
NS-topman Wouter Koolmees moest uitleg komen geven aan de Kamer.
Voor veel reizigers is het een doorn in het oog: stijgende prijzen.
En juist dat dreigt er nu te gebeuren.
Jeetje, ik ben geloof ik 40 euro kwijt voor een retourtje Amsterdam. Een hoop geld.
Het is m'n enige vervoersmiddel.
Dus ik denk dat het meer betalen wordt voor mij.
Ik vind het vrij prijzig.
En het wordt alleen maar erger, heb ik begrepen.
En dus moest de directeur van de NS naar Den Haag komen om uitleg te geven.
Waar komt u nu vandaan? Uit Utrecht
Hoeveel kost dat ritje nu en hoeveel gaat dat straks kosten?
Een enkel ritje Utrecht-Den Haag is 13 euro.
Als er 10% bij komt, wordt het 14,30 euro.
De rit die Koolmees maakt kost straks dus ruim een euro meer.
En hoe langer de afstand hoe groter het verschil.
Zo is de 2e klas heen en weer van Utrecht naar Maastricht nu 55 euro.
Straks is dat bijna 61 euro.
Het liefst willen wij natuurlijk de prijs van de treinkaartjes niet laten stijgen.
Tegelijkertijd hebben we natuurlijk ook te maken met stijgende kosten.
Voor materieel, voor elektriciteit, voor verwarming, voor personeel.
Ik vind dat eigenlijk niet uit te leggen.
Mensen die nu met de trein reizen ervaren elke dag dat het gewoon niet goed gaat.
Als je in die trein zit, zit-ie bomvol.
Hij komt vaak te laat. Treinen vallen uit.
Er zijn heel veel werkzaamheden. Dus eigenlijk levert de NS niet.
Hij wil dat de overheid financieel bijspringt.
Maar niet de hele Kamer is het daarmee eens.
Ik ben er niet van overtuigd dat de NS goed naar zichzelf heeft gekeken.
Ik vind het te gemakkelijk om te zeggen:
Of de kaartjes omhoog, óf de belastingbetaler gaat betalen.
Is het niet een beetje makkelijk om dan aan te kloppen bij de politiek?
Dat vind ik niet.
Als NS hebben we natuurlijk ook onze eigen verantwoordelijkheid.
We hebben de afgelopen jaren forse bezuinigingen doorgevoerd.
Dat betekent dat we ook aan het snijden zijn in onze eigen organisatie.
Ook om dat treinkaartje betaalbaar te houden.
Vandaag viel er nog geen beslissing.
En dus blijft het onzeker of dat kaartje duurder wordt of niet.
Haïti is al een tijd in de greep van chaos en bendegeweld.
De regering riep al de noodtoestand uit en stelde een avondklok in.
Maar het lijkt nog niet te lukken om het geweld te stoppen.
Gewapende bendes hebben geprobeerd het internationale vliegveld over te nemen bij de hoofdstad Port-au-Prince.
Tientallen bendeleden schoten op politie en militairen.
Volgens de nieuwszender ABC zou de aanval zijn mislukt.
Er zouden meerdere doden zijn gevallen.
Afgelopen zondag werd ook al de grootste gevangenis van het land bestormd.
Duizenden veroordeelde criminelen wisten toen te ontsnappen.
De zelfbenoemde leider van alle bendes wil dat de regering opstapt.
Haiti is al jaren een instabiel land maar de maatschappelijke orde lijkt nu volledig zoek.
De huidige premier Henry ligt al langere tijd onder vuur.
Hij werd als vervanger aangewezen voor president Moïse, die in 2021 is vermoord.
Er zouden snel verkiezingen komen, maar die werden steeds uitgesteld.
Premier Henry was in Kenia voor overleg over hulp aan zijn land maar waar hij nu is, is onduidelijk.
En de gewone burgers? Die zijn de dupe van al het geweld.
Het is de belangrijkste dag in de Amerikaanse voorverkiezingen.
Super Tuesday. Op een dag gaan 15 staten naar de stembus.
De kiezers bepalen wie namens de Democraten en wie namens de Republikeinen mee mag doen aan de presidentsverkiezingen, deze november.
Er staat veel op het spel, maar toch ook weer niet.
De kiezer weet het al.
Dat Joe Biden opnieuw op gaat voor een tweede termijn is al zo'n beetje beklonken.
Hij heeft geen noemenswaardige tegenstand van andere Democratische kandidaten.
De vraag is of hij misschien veel blanco stemmen krijgt, uit protest.
Donald Trump heeft officieel nog maar een tegenstander.
Maar dat betekent niet dat de Republikeinse kiezer haar omarmt.
Integendeel. Haley verloor tot nu toe 5 van de 6 voorverkiezingen.
De verwachting is dat de kiezer vandaag nog eens bevestigt dat Donald Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt.
Vandaag zijn ook de staten aan de beurt waar de meeste stemmen zijn binnen te halen zoals Californië en Texas.
Toch moeten Trump en Biden nog 1 of 2 weken geduld hebben tot ze het magische getal voor de nominaties hebben bereikt.
En dan moet de uitslag nog worden bekrachtigd op de partijconventies deze zomer.
Maar de aanvallen van de gedoodverfde winnaars op elkaar zijn al lang en breed begonnen.
Straks in dit NOS Journaal:
In Amsterdam opent het eerste Holocaustmuseum van Nederland z'n deuren.
En Het Volkscongres, de belangrijkste politieke bijeenkomst van het jaar in China vergadert over de kwakkelende economie.
De Russische geheime dienst kon door een menselijke fout meeluisteren met een geheim overleg van de Duitse krijgsmacht.
Dat meldt de Duitse minister van Defensie.
Een hoge officier van de luchtmacht gebruikte een niet-beveiligde verbinding om met zijn collega's te videobellen.
Ongeveer 25 pro-Palestijnse demonstranten riepen leuzen in de ontvangsthal van de Tweede Kamer.
Stop bombing Gaza! Stop bombing Gaza!
Kamervoorzitter Bosma noemt de actie betreurenswaardig en verwerpelijk.
Hij wil met het bestuur van de Tweede Kamer praten over strengere veiligheidsmaatregelen.
De wereldwijde storing bij Facebook en Instagram is voorbij.
De storing begon rond 4 uur vanmiddag.
Facebookgebruikers werden uitgelogd.
En nieuwe berichten op Instagram waren niet zichtbaar.
Het is nog onbekend wat er precies aan de hand was.
Een links-extremistische groep heeft een sabotage-actie bij een Duitse Tesla-fabriek opgeeist.
Door een explosie bij deze mast viel de stroom uit in de fabriek en de wijde omgeving.
De groep vindt Tesla niet groen en ecologisch genoeg.
Het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag gepleegd door zorgverleners neemt toe.
Vorig jaar deden 330 patiënten of bewoners van een zorginstelling een melding.
Het jaar ervoor waren dat er 240.
Het gaat van seksueel getinte berichtjes en onnodig lichamelijk onderzoek tot aanranding en verkrachting.
Het zijn twee gebouwen in Amsterdam met een beladen geschiedenis.
De voormalige Hervormde Kweekschool en de Hollandsche Schouwburg.
In 1942 en '43 werden hier meer dan 46,000 Joodse mensen, jong en oud, bij elkaar gebracht.
Voor ze, via kamp Westerbork en Kamp Vught, werden afgevoerd naar vernietigingskampen.
Bijna 80 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog opent op die twee plekken een Holocaustmuseum.
Wie het Holocaustmuseum bezoekt komt eerst langs de foto van het 7-jarige jongetje Sieg Maandag...
dat in Bergen-Belsen met afgewend hoofd langs ontblote lijken loopt.
Het museum wil de bezoekers laten nadenken en daar horen ook afschuwelijke beelden bij.
Het is een museum over een van de grootste volkerenmoorden uit de moderne geschiedenis. Daarbij horen expliciete beelden...
voor zover ze noodzakelijk zijn om de omvang en de ernst van wat er gebeurd is te laten zien.
En daarna laten we stapsgewijs zien hoe zo'n volkerenmoord uiteindelijk heeft kunnen plaatsvinden.
Rosetta Musaph was 15 toen ze op deze plek wist te ontsnappen aan de Duitsers.
En ze is een van de grondleggers van het museum.
Ik kom hier nu voor het eerst naar binnen.
Dan denk ik: Wat hebben jullie dat prachtig gedaan.
Kijk, die tuin, die weet ik nog.
Daar moest je over die heg heen.
En die kindertjes die daar overheen getild werden het was een rottig tuintje.
Ik denk dat heel veel mensen die door zullen gaan heel ontroerd zullen zijn en heel blij dat ze zien dat hun naam genoemd wordt.
Er zijn veel persoonlijke bezittingen te zien van slachtoffers en mensen die het overleefd hebben.
Veel originele voorwerpen met een verhaal erachter.
Zoals de kaartenbakken van de Joodse Raad.
Hierin 160.000 originele kaarten van alle Joden in Nederland.
Ze zijn onder meer gebruikt bij de deportatielijsten waarbij 102.000 mensen op systematische wijze zijn vermoord.
De enige reden dat zij in die moordmachine terechtkwamen wás dat ze Jood waren. In het huidige tijdsgewricht...
daar waar het antisemitisme in opkomst is is het alleen maar belangrijker...
dat je deze ultieme uiting van haat jegens Joden een plek geeft in het collectieve geheugen, dat is voor ons van enorm belang.
De bezoeker laten nadenken dus, op een historisch zeer beladen plek.
Want, dat is de waarschuwing het is gebeurd, dus het kan weer gebeuren.
En in Nieuwsuur vanavond een verbijsterend verhaal.
Dat het Amsterdams Gemeentelijk Vervoerbedrijf meewerkte aan de Joden-transporten in opdracht van de Duitsers wisten we al.
Maar nu blijkt dat het GVB nog tot jaren na de bevrijding geld probeerde te innen voor die tramritten.
Ook bij de familie Frank.
Het meest verbijsterende wat ik in deze hele expeditie heb meegemaakt is de rekening van de tram waarmee Anne Frank is afgevoerd.
De familie Frank.
Dat daar een aantekening op stond dat de rekening bij de bevrijding nog niet betaald was door de Duitsers.
En dat er toen een incassobureau is ingeschakeld dat 2 jaar lang geprobeerd heeft om die 80 gulden nog te innen.
Vanavond dus meer over deze onthulling in Nieuwsuur.
Het ziet er indrukwekkend uit, het Chinese Volkscongres.
Met een kleine 3000 afgevaardigden uit het hele land.
Het is voor China de belangrijkste politieke bijeenkomst van het jaar.
Economisch gaat niet goed, dus is de vraag:
Welke kant gaat het op met de Chinese economie?
Voor het eerst in lange tijd waren journalisten weer welkom.
Noord, zuid west en oost.
Uit alle windstreken komen ze, de 2900 afgevaardigden van het Volkscongres.
Veel gezegd wordt er niet.
Het zijn vooral partijleuzen die de leden van dit tandeloze parlement herhalen.
Maar er wordt gepraat. Althans:
Aan de band van het Volksbevrijdingsleger zal het vandaag niet liggen.
Maar in de Chinese economie zit steeds minder muziek, weet ook premier Li.
Het roer moet om, maar hoe?
Militaire uitgaven gaan met ruim 7% omhoog.
Zoveel wordt vandaag wel duidelijk.
Wat er met hun minister van Defensie is gebeurd wordt dat niet.
Vorig jaar verdween die plots van het toneel.
Gered door de bel, worden ze.
Wat je merkt is dat als het over de economie gaat men echt nog wel bereid is om vooral ook te zeggen dat men hier uitkomt.
Dat men met plannen zal komen om die Chinese economie die echt in zwaar weer verkeert, om die te stabiliseren.
Gaat het om de moeilijkere dingen. de verdwijning van de minister van Buitenlandse Zaken...
de verdwijning van de minister van Defensie dan merk je dat ze echt ongemakkelijk worden...
en liever snel naar binnen gaan.
De band pakt in, de toon is gezet. Morgen is er weer een dag.
Een uitvinding die het leven van diabetespatiënten drastisch kan verbeteren.
Een kunstmatige alvleesklier.
Mensen met diabetes type 1 hoeven daardoor niet meer de hele dag bezig te zijn met hun bloedsuikerwaarden en eten.
In Nederland hebben ruim 100.000 mensen deze chronische ziekte.
De uitvinding zelf is al een jaar of 15 oud.
Maar nu is-ie getest bij patiënten en de resultaten zijn veelbelovend.
Mijn leven is totaal veranderd door het gebruik van de AP.
De kwaliteit van leven is er enorm op vooruit gegaan.
Dit is het apparaat.
Twee sensoren meten hoe het gaat met de patient.
De kunstalvleesklier is verbonden met het lichaam en geeft insuline of glucochon indien nodig. Ga je mee, Boef?
Een opluchting na 16 jaar leven met diabetes type 1, zegt Anneke.
Je bent eigenlijk 24 uur per dag bezig met wat je moet doen om je suiker goed te krijgen.
Dat is mentaal gewoon heel erg zwaar.
En de AP heeft dat hele mentale stuk van mij overgenomen.
Waardoor ik zelf gewoon veel meer rust heb.
De kunstalvleesklier is bedacht door Robin Koops, zelf diabetespatiënt.
In zijn schuur bouwde hij 20 jaar gelden de eerste versie met hemzelf als proefpersoon.
Zo liep ik er toen achter. Tasje om, zeg maar.
Haha, dat is toch lachen?
Dit was de eerste draagbare kunstalvleeskliet.
Met een autoriem eraan waar je 'm mee om je schouder kon hangen.
Nu is het een klein apparaatje, dat een jaar lang is getest door 75 patienten.
De mensen die het gebruiken halen er hele goede resultaten mee.
Die hebben gewoon hoop op een beter en langer leven.
Anneke blijft het dragen, ook nu het onderzoek is afgerond.
Ik hoop dat dit apparaat voor iedereen beschikbaar komt die zit te worstelen met z'n suikers.
Dat ook anderen er ook een soort van vakantie van kunnen ervaren.
Zo voel ik het echt.
Dat je af en toe even vakantie hebt van het chronisch ziek zijn.
Roosmarijn.
Tijd voor het weer.
Nat en grijs was het vandaag.
Inderdaad.
Een druilerige lentedag.
Met een zonnetje erbij had het plaatje een hele andere lading gekregen.
De zon kwam uiteindelijk wel aan het einde van de dag, in Zuid-Limburg.
Direct zag je een regenboog.
Er ligt een hogedrukgebied boven Scandinavië en boven Spanje en Portugal.
Daartussen is een soort niemandsland.
Daar liggen nog oude regenzones.
Daar hadden wij vandaag mee te maken.
Maar dit hogedrukgebied gaat meer naar het zuiden trekken.
En dat hogedrukgebied boven Spanje Portugal En dat hogedrukgebied boven Spanje en Portugal...
probeert ook een connectie te maken.
Vannacht alleen het noorden alleen nog wat lichte regen.
Er is weinig wind.
Bij opklaringen kan het af en toe mistig worden.
De temperaturen dalen richting het vriespunt.
Morgen overdag in het noorden nog de meeste bewolking.
Vanuit het zuiden zorgen opklaringen voor een zonniger weerbeeld.
Her en der kan er nog een enkele bui vallen maar in de meeste gebieden zal het droog blijven.
De dagen daarna verandert er weinig aan de temperatuur.
9 tot 11 graden, met een oostenwind.
Ook de dagen daarna dat soort temperaturen.
Donderdag al veel ruimte voor de zon.
Vrijdag een heel zonnige dag!
Wel een koude nacht, maar in de middag 12 graden.
Ook in het weekend droog en zonnig.
Pas op maandag wordt de bewolking weer wat dikker.
Prachtig lenteweer dus.
We begonnen dit NOS Journaal met het plan van de Europese Commissie om de defensie-industrie in Europa flink te versterken.
EU-landen moeten investeren in eigen wapenfabrieken en niet langer het grootste deel van de militaire middelen buiten Europa kopen.
Meer hierover straks in Nieuwsuur, om half 10 op NPO 2.
Fijne avond.
- Addeddate
- 2024-03-06 02:10:33
- Data_errors
- 5
- Identifier
- nos-news-2024-03-05
- Scanner
- Internet Archive Python library 3.5.0
- Source
- Digitenne
comment
Reviews
There are no reviews yet. Be the first one to
write a review.